Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 41 | Signalementen week 43 >>>

Selectie week 42 (2020)

Hans Wiegel. De biografie – Pieter Sijpersma

In ‘Hans Wiegel’ beschrijft Pieter Sijpersma het roerige leven van een van de meest talentvolle én meest controversiële politici van na de Tweede Wereldoorlog: Hans Wiegel. Er zijn weinig politici die hun stempel zozeer op de vaderlandse politiek hebben gedrukt als hij. Zijn retorisch talent, zijn ‘gewonemensentaal’, zijn gevatheid, zijn vermogen om gecompliceerde onderwerpen tot hun essentie terug te brengen en zijn humor bezorgde Hans Wiegel al snel een grote aanhang. In 1967 kwam hij als 25-jarige Gooise Amsterdammer de Kamer in, tot dan toe als jongste Kamerlid ooit.
Bespreking: Alles (en meer) wat u over Wiegel wilde weten
Meer informatie / bestellen

Asjemenou – De Volkskrant

Een geschiedenis van de Nederlandse populaire cultuur in 100 voorwerpen
Waar is de fiets uit Turks fruit gebleven? Hoe smaakt Buckler-bier eigenlijk – na al die jaren? Wie draagt het kruis uit The Passion als het geen Pasen is? Past Ad Visser van AVRO’SToppop zijn jasje nog? Is er nog iets over van de dansvloer van de Roxy? Bij welke rage voelt u zich het meest thuis: flippo’s, wuppies of speldjes? En welk meubel heeft u het liefst over de vloer: The Knotted Chair van ontwerper Marcel Wanders of de tafel van De Wereld Draait Door?
Meer informatie / bestellen

Oranje Zwartboek

In dit boek onderzoekt historicus Gerard Aalders de wijdverbreide adoratie voor onze koningen: Willem I, II en III, onze koninginnen (Wilhelmina, Juliana en Beatrix) en tenslotte Willem-Alexander. Ook de echtgenoten en echtgenotes van ons staatshoofd krijgen de nodige aandacht. Want zonder partner geen kroonopvolger en dat zou het einde van de monarchie betekenen: de nachtmerrie van iedere dynastie. Aalders vraagt zich af welke redenen er zijn om de monarchie te continueren. Strikt gemeten naar haar verdiensten en ontdaan van alle franje. Hij duikt daarvoor in de roerige geschiedenis van ons koningshuis, doet bijzondere ontdekkingen en komt tot opvallende conclusies.
Meer informatie / bestellen

De achtste Zonnebloemen – Pauline Vijverberg

Vincent van Gogh schilderde zeven versies van de zonnebloemen om het Gele huis op te vrolijken. Gaf hij een achtste schilderij mee aan zijn broer Cornelis? Duikt vele jaren later in Zuid-Afrika een nieuw zonnebloemen-schilderij op? Cor van Gogh vertrekt naar Zuid-Afrika in het jaar dat Vincent zijn zonnebloemenserie schilderde. Op een feest in Pretoria ontmoet hij de entomoloog Jacobus Swierstra. Daar maakt hij ook kennis met de zusjes Niesje en Geesje Kwak, modellen voor de kimono-schilderijen van George Breitner.
Artikel auteur: ‘Ik heb een beetje de zonnebloem’
Meer informatie / bestellen

Napoleons nalatenschap – Lotte Jensen

Sporen in de Nederlandse samenleving
In 2021 is het tweehonderd jaar geleden dat Napoleon Bonaparte stierf. De Franse generaal bouwde een gigantisch leger op en onderwierp grote delen van Europa aan zijn macht. Zijn optreden liet diepe sporen na in de Nederlandse samenleving: hij voerde tal van veranderingen door die het sociale leven ingrijpend veranderden en die tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn. In het rijk geïllustreerde Napoleons nalatenschap laten historici, wetenschappers en andere specialisten zien hoe Napoleons erfenis ons land heeft gevormd.
Meer informatie / bestellen

Steinharts biecht. Zielenstrijd op de Batoe-eilanden

Karel Weener volgt het spoor terug van een collectie voorouderbeeldjes die in 2009 op een Haagse zolder werd aangetroffen. De voorouderbeeldjes leiden naar de eerste decennia van de 20ste eeuw en naar een kleine eilandengroep in Nederlands-Indië, waar lutherse zendelingen de zielen van de lokale bevolking voor het christendom proberen te winnen. Een van deze zendelingen is Willem Steinhart, die in 1924 op de Batoe-eilanden arriveert. Vol hooggestemde idealen begint hij met zijn werk, maar al snel moet hij onder ogen zien dat de cultuur die hij is gaan bewonderen, mede door hem wordt vernietigd.
Fragment: Zendelingen droegen bij aan cultuurvernietiging op Batoe-eilanden
Meer informatie / bestellen

Een oorlogsplaquette ontrafeld

Het herdenkingsmonument 1940-1945 van de Vrije Universiteit Amsterdam
In het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit Amsterdam hangt een plaquette met daarop negentig namen van gevallenen in de Tweede Wereldoorlog. Zij waren student, hoogleraar, medewerker of bestuurder van deze universiteit. De gedenkplaat bestaat sinds 1952, met de bedoeling dat de universitaire gemeenschap hun namen zou blijven noemen. Dit boek gaat een stap verder, door het leven achter deze namen te ontrafelen.
Bespreking: Verscheurde herinnering
Meer informatie / bestellen

Allen tegen allen – Paul Jankowski

Dit is een boek dat gaat over de kracht van slechte ideeën. Het gaat over een specifieke winter, die van 1933, en zoekt een antwoord op de vraag waarom een heleboel dingen toen zo misgingen. In die specifieke winter kwam Hitler aan de macht, verliet Japan de Volkenbond, richtte Mussolini zijn buitenlands beleid op het Somalisch schiereiland. In die maanden werd Roosevelt verkozen, veranderde Frankrijk drie keer van regering en raakte de ooit zo charismatische groep van overwinnaars na 1918 verder van elkaar verwijderd…
Bespreking: 1933: keerpunt op weg naar de Tweede Wereldoorlog
Meer informatie / bestellen

Correspondentie van Desiderius Erasmus (serie)

Monumentale boekenreeks van uitgeverij Ad. Donker: de volledig vertaalde correspondentie van humanist Desiderius Erasmus met in totaal 3.141 brieven. Verschenen in twintig delen en een register (deel 21).
Artikel: Koning ontvangt vertaalde correspondentie Erasmus
Meer informatie / bestellen

Johan van Veen, meester van de zee

Pas langzaam dringt de grote betekenis van Johan van Veen door. De Deltawerken, waarvan hij de grondlegger was, worden beschouwd als een modern wereldwonder. Willem van der Ham richt een papieren monument op voor deze briljante maar ook grillige ingenieur. Het is het meeslepende verhaal van een rusteloze wetenschapper, strijdend tegen de elementen en tegen bureaucratie. Twintig jaar voor de Watersnoodramp waarschuwde hij al dat de dijken veel te laat en te zwak waren. Hij kreeg op 1 februari 1953 zijn wrange gelijk.
Artikel: Groot deel archief deltapionier Johan van Veen verloren gegaan
Meer informatie / bestellen

Om het boek – Wim van Anrooij

Cultuurhistorische bespiegelingen over boeken en mensen
Geleerden op een buitenplaats in Heemstede, drukkers in Nagasaki, een uitgever in Leiden, een recensente van katholieke jeugdboeken, boekhandelaren in zeventiende-eeuws Mexico, een verzamelaar in Groningen: ze komen allemaal voor in deze bundel. In ruim vijftig bijdragen maken we kennis met auteurs, lezers, drukkers, uitgevers, verzamelaars, binders en bibliothecarissen, recensenten en zelfs een moordenaar. Mensen zijn op allerlei manieren betrokken bij de geschiedenis van een boek.
Meer informatie / bestellen