Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

Selectie week 44

Ach freule
Op zoek naar de plantagehouder in mijn familie
Als Elena’s grootmoeder ouder wordt en haar gedachten maar blijven uitgaan naar de verdwenen vader van haar moeder, gaat Elena naar hem op zoek en stuit daarbij op een onvermoed en nieuw verhaal in haar familie: dat van slavenhouder Theodore Bray in Suriname. Altijd al voelde Beelaerts van Blokland zich niet op haar gemak met de status van freule. De ontdekking van deze voorvader maakt dat zij haar relatie tot haar adellijke naam opnieuw moet bezien.
Bekijk boek

Alles moet weg!
Het einde van de winkelstraat
De babyboomers en generatie X deden opeens niet alleen de noodzakelijke boodschappen meer, maar gingen shoppen, funshoppen zelfs. De winkels profiteerden ervan. Opeens werden er talrijke ketens uit de grond gestampt. De winkelstraten floreerden en de verhuurders van panden liepen binnen. Maar nu is het tij gekeerd en dreigen de winkelstraten spookholen te worden door de opkomst van webshops, vergrijzing en consuminderen. Alles moet weg! schildert de lotgevallen van 25 winkelketens die opkwamen, de consumenten betoverden met een gouden formule en inmiddels weer ter ziele zijn gegaan.
Bekijk boek

Amsterdam in kleur 1950-1970
Amsterdam is een van de meest gefotografeerde steden ter wereld, maar tot in de jaren 1970 meestal in zwart-wit. Marit Kout en Aad Windig verzamelden echter kleurenfoto’s van de stad. Meestal amateuropnames, vaak gevonden op zolders, online, ontdekt op een antiekmarkt, of gered van de vuilnisbelt. Deze zeldzame collectie beslaat een periode van ongeveer 20 jaar.
Fragment: Het Waterlooplein in Amsterdam in kleur (1950-1970)
Bekijk boek

Ave Caesar
Wie hij was en wat hij vandaag nog steeds betekent
Veni vidi vici, verdeel en heers, alea iacta est, Asterix, Shakespeare, de juliaanse kalender, de Caesarfeesten, films, politieke uitspraken… Julius Caesar is nog altijd erg aanwezig in onze cultuur. Maar wie was hij? Hoe kunnen we hem situeren in het Oude Rome? En waarom heeft hij zo’n belangwekkend erfgoed nagelaten?
Fragment: Waren de Belgen wel zo dapper volgens Caesar?
Bekijk boek

De Groningers hadden altijd gelijk
Hans Vijlbrief werd in januari 2022 staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, belast met mijnbouw. Veruit het belangrijkste was het dossier Groningen dat, figuurlijk gesproken, in brand stond. Zestig jaar gaswinning en aardbevingen hadden zowel fysiek als mentaal grote schade veroorzaakt. De overheid had fout op fout gestapeld en leek niet in staat de Groningers recht te doen.
Bekijk boek

De laatste dagen van de dorpsgek
Geestelijke gezondheid op het platteland
Dwars door verschillende Friese provinciesteden, dorpskernen en uithoeken onderzoekt De laatste dagen van de dorpsgek hoe plattelanders eeuwenlang zijn omgegaan met geestelijke gezondheid. Hoe kan het dat er opmerkelijk veel suïcides op het platteland voorkomen, terwijl er relatief weinig aanspraak op de ggz wordt gemaakt? Wat is er met de dorpsgek gebeurd?
Fragment: ‘De dingen van het leven zijn op ’t moment zo vreemd’
Bekijk boek

De Maas
Het verhaal van een rivier
De bijna 1000 kilometer lange Maas is een bron van leven, met karakteristieke fauna en flora. Een landschapsbeeldbouwer, archeologische site, vereringsplaats, historisch kruispunt, politieke grens, economische slagader, militair-strategische as en muze voor kunstenaars. Millennialang zochten volkeren haar op en leerden ze om te gaan met de grillige Maasvloeden.
Fragment: Bijzondere (historische) bruggen over de rivier de Maas
Bekijk boek

Goddeloos
Waarom we atheïsme nodig hebben
Hoewel Friedrich Nietzsche God in de negentiende eeuw al doodverklaarde, is nog steeds het grootste deel van de wereldbevolking gelovig en worden nog steeds uit naam van het geloof vreselijke dingen gedaan. Toch lijkt het strijdbare atheïsme van weleer verdwenen. Stine Jensen houdt een vurig pleidooi voor een radicaal, maar ook teder atheïsme, dat vrijmoedig van zich laat horen wanneer het gaat om hete hangijzers: van boa tot boerka, van slachten tot seksuele voorlichting, van gebedsruimte tot modest fashion en weigerambtenaren.
Bekijk boek

Het Haagse ravijn
De vrije val van twee volkpartijen
CDA en PvdA: ooit waren het trotse volkspartijen die de lakens uitdeelden. Nu moeten ze vechten om te overleven. Het kanteljaar was 2010. Toen viel het laatste kabinet met CDA en PvdA in de hoofdrol in ruzie uiteen. De afgelopen dertig jaar probeerde de ene na de andere politiek leider de neergang tegen te houden. Uiteindelijk stortten beide partijen toch in het Haagse ravijn.
Bekijk boek

Het kleedje voor Hitler
Een familiegeschiedenis
Opgroeiend in een Duits-Nederlands gezin raakte Bas von Benda-Beckmann al vroeg gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. Toen hij dertien was hoorde hij voor het eerst dat zijn oudtante Luise de weduwe was van Hitlers trouwste generaal, Alfred Jodl, die tijdens het Proces van Neurenberg als oorlogsmisdadiger ter dood was veroordeeld.
Fragment: ‘Ik werd gedoopt op de dag dat Frankrijk Duitsland de oorlog verklaarde’ (1870)
Artikel: Libris Geschiedenis Prijs voor boek over oorlogsverleden Duits-Nederlandse familie
Bekijk boek

Moeder, antimoeder
Jolande Withuis groeide op in een communistisch gezin met een moeder die keihard werkte, zowel binnen- als buitenshuis, die financieel onafhankelijk wilde zijn en die haar dochter en zoon gelijkwaardig wilde opvoeden. Tegenwoordig kijken weinig mensen hier nog van op, maar in de jaren vijftig en zestig was Jenny van Ringen een uitzondering. Zij kwam klem te zitten tussen haar eigen professionele ambities en de toen dominante opvattingen over moeders en kinderen.
Bekijk boek

Weet u wie dit zijn?
75 schaduwbiografieën van beroemdheden
75 levensverhalen van bijzondere personen die als schrijver, musicus, filosoof of wetenschapper wereldgeschiedenis schreven. Aan de lezer de uitdaging om te ontdekken wie de beschreven persoon is. Gaandeweg raakte veellezer Peter van Zoest steeds meer geïntrigeerd door de soms bizarre levensloop van schrijvers en andere bekende mensen op het gebied van kunst en wetenschap. Het verzamelen van bijzondere biografieën werd al snel zijn guilty pleasure. Daaruit ontstond het idee een aantal verzamelde levensverhalen op ludieke wijze te ontsluiten voor een breder publiek door er schaduwbiografieën van te maken.
Bekijk boek