Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

Selectie week 46

Alexander aan het einde van de wereld
De vergeten laatste jaren van Alexander de Grote
Alexander de Grote bevond zich rond 330 v.Chr. op het toppunt van zijn macht: hij had de Perzen verslagen en Persepolis ingenomen. Zijn uitgeputte en getraumatiseerde soldaten wilden naar huis, maar hun ambitieuze leider had andere plannen. Hij wilde naar Afghanistan en verder: op zoek naar het einde van de wereld. De levensgevaarlijke reis die volgde duurde zeven jaar en stelde hem en zijn strijders fysiek en mentaal zwaar op de proef: moessons, extreme temparturen, natuurlijke hindernissen en veel lastige en listige vijanden moesten getrotseerd worden.
Bekijk boek

De Bijbel
Een wereldgeschiedenis
‘Ga dan alle volken tot discipelen maken,’ waren de afscheidswoorden van Jezus. Nooit heeft een opdracht zo veel effect gehad, vooral door middel van de Bijbel, het boegbeeld van een wereldreligie met ca. 2,5 miljard volgelingen, het invloedrijkste boek aller tijden.
Fragment: De invloedrijkste Bijbel uit de geschiedenis
Bekijk boek

De Burgerbaron
Joan Derk van der Capellen en het begin van de democratie
26 september 1781. Inwoners van de Republiek zijn in rep en roer. Die nacht is het pamflet Aan het volk van Nederland verspreid: een aanklacht tegen de schrijnende ongelijkheid, voortwoekerende corruptie en ondemocratische macht van de Oranjes. Het schotschrift is de aanstoot tot de Patriottenstrijd, die nog altijd als beginpunt van onze huidige democratie gezien kan worden. Pas een ruime eeuw later wordt duidelijk wie de auteur van het explosieve pamflet was: Joan Derk van der Capellen.
Bekijk boek

Generalissimo
Terwijl Europa uit de middeleeuwen klimt, het zwaard meer en meer vervangen wordt door het pistool, zeilschepen voor het eerst de wereldzeeën overvaren, en Martin Luther voor een schisma heeft gezorgd in het Christendom, vinden we Albrecht van Waldstein vechtend tegen de Ottomanen aan het front in Hongarije. Afkomstig uit een oud, maar laag adellijk Boheems geslacht, werkt hij zich omhoog in het leger van het Heilige Roomse Rijk van de 17de eeuw,
Bekijk boek

Hooggeboren, ambitieus en eigenzinnig
Marie Catherine Josephe, gravin van Merode en prinses van Rubempré en Everberg (1743-1794)
Op 10 april 1743 zag Marie Catherine Josephe, gravin van Merode en prinses van Rubempré en Everberg, het levenslicht in het Zwartzusterklooster in Leuven. Ze kwam ter wereld als een van de rijkste adellijke dames van de Oostenrijks-Habsburgse Nederlanden. Een liefdesbaby geboren uit het schandaalhuwelijk van de prins van Rubempré met zijn linnenmeid …
Auteursartikel: Ook vrouwen beheerden in de achttiende eeuw adellijke familiebezittingen
Bekijk boek

Kampdokter
In dwangarbeiderskampen onder de rook van Auschwitz
Op de valreep als arts afgestudeerd in Utrecht. Daarna direct door naar Westerbork. En van daaruit maakte Isaac Cohensius een lange en barre tocht naar diverse zogenoemde ‘Cosel-kampen’ in de buurt van Auschwitz-Birkenau. Dat waren dwangarbeiderskampen ten behoeve van de Duitse industrie, waar Organisation Schmelt een belangrijke rol speelde. Isaac was daar arts, waar hij een niet te benijden rol vervulde tussen de kampbewaking en collega-gevangenen. De arme Amsterdamse Joden vertrouwden hem vaak niet, terwijl de SS hem als Jood minachtte.
Bekijk boek

Ode aan de doorzonwoning
Sinds de wederopbouw kent ons land straten vol met geschakelde huizen, eengezinswoningen, of liever doorzonwoningen, zoals we ze graag noemen. Tezamen zeker een miljoen, met achter iedere gevel een eigen leven en een eigen verhaal. Toch is het grotere verhaal over het doorzonhuis nog niet eerder uitgebreid verteld.
Fragment: De gloriejaren van de doorzonwoning
Bekijk boek

Schoten in Sarajevo
Op 28 juni 1914 schoot de 19-jarige Gavrilo Princip de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger Franz Ferdinand dood in Sarajevo, het startschot voor een van de meest dramatische wendingen in de moderne geschiedenis: de Eerste Wereldoorlog. Een eeuw later volgt Mark De Geest de sporen van beide mannen in de aanloop naar de terreuraanslag.
Bekijk boek

Uit de schaduw
De Duitsers 1942-2022
In 1945 lag Duitsland moreel en materieel in puin. Het Duitse volk ging de geschiedenis in als hoofdverantwoordelijke voor een gruwelijke genocide en een uitroeiingsoorlog. Maar in 2015 leek Duitsland voor velen de morele stem van Europa te zijn en bijna een miljoen vluchtelingen te verwelkomen. Tegelijkertijd streefde het land een controversieel rigide begrotingsdiscipline na en sloot het energiedeals met een dictator.
Fragment: Hoe Duitsland na de oorlog (met horten en stoten) een democratisch land werd
Bekijk boek

Van kinderwieg tot soldatengraf
Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
Een boek met een waarschuwing voor deze tijd. De nazi-jeugd werd grootgebracht met anti-intellectualisme, ultranationalisme en feitenvrije haat. Tegenwoordig worden democratische samenlevingen hierdoor opnieuw bedreigd. Al vroeg in de oorlog werd gewaarschuwd voor het gevaar van geradicaliseerde nazi-jeugd. In de laatste oorlogsmaanden verdedigden Duitse tieners hun verwoeste vaderland.
Fragment: Vechten tegen kindsoldaten tijdens de ondergang van Hitlers rijk
Interview: Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
Bespreking: Onderwijs in dienst van de Führer
Bekijk boek

Wat schaft de put?
Run een zero waste keuken zoals de neanderthalers 45.000 jaar geleden. Ga wildplukken met de jagerverzamelaars in het bos. Licht het deksel van Romeinse en middeleeuwse potten en ontdek dat culinaire buzzwoorden als zuurdesem, amandelmelk en vissaus niet meer zijn dan een echo van het verleden. Niemand geeft je meer zin in oude kost dan De Foodarcheoloog, Jeroen Van Vaerenbergh. Fans van Het verhaal van Vlaanderen kennen hem als dé specialist van onze eetgeschiedenis.
Bekijk boek