In het kader van het zogenaamde EHRI-project (de European Holocaust Research Infrastructure) wordt er de komende tijd onderzoek gedaan naar de Jodenvervolging in Griekenland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het project wordt gecoördineerd door het NIOD en volgens NIOD-medewerker Conny Kristel hebben Nederland en Griekenland een vergelijkbare Holocaust-geschiedenis.
Deze week komen in Athene een groot aantal Holocaust-experts en vertegenwoordigers van de Griekse archieven bijeen. Zij gaan alle relevante collecties in overheidsarchieven, Joodse musea en particuliere organisaties in kaart brengen. Het gaat daarbij niet alleen om officiële documenten, maar ook om privé-verzamelingen van slachtoffers en Joodse gemeenschappen.
Minder dan twintig procent van de Joodse bevolking van Griekenland overleefde het schrikbewind van de nazi´s. Voor de oorlog leefden er 70.000 tot 80.000 Joden in het land, vooral in Thessaloniki. Het merendeel van hen werd tijdens de oorlog naar concentratiekampen gedeporteerd en daar vermoord. Tegenwoordig wonen er nog maar 1000 tot 2000 Joden in Thessaloniki en Athene telt nog ongeveer 3000 Joden.
Klein Jeruzalem
Volgens NIOD-medewerker Conny Kristel delen Nederland en Griekenland – en in het bijzonder Thessaloniki en Amsterdam – een reputatie. Beide steden fungeerden jarenlang als toevluchtsoord voor vervolgde Joden in andere delen van Europa. Amsterdam werd hierdoor ook wel ‘het Jeruzalem van het Noorden’ genoemd en Thessaloniki kreeg de bijnaam ‘Klein Jeruzalem’.
Uit Nederland werd tijdens de oorlog 75 procent van de Joodse bevolking gedeporteerd en vermoord. Voor Thessaloniki was dat percentage nog hoger: ruim 90 procent. Kristel:
Op de uiterste grenzen van Europa zijn Nederland en Griekenland duizenden kilometers van elkaar verwijderd. Desondanks delen zij toch die zelfde, pijnlijke herinnering aan de Holocaust. Samenwerking tussen de Europese landen zal ertoe bijdragen dat het collectieve geheugen, in de vorm van vele documenten en archieven in stand blijft voor volgende generaties.
Het EHRI-project richt zich op het wereldwijd ontsluiten en verbinden van collecties en archieven over de Jodenvervolging door de nazi’s. Het project wordt gefinancierd door de Europese Unie en gecoördineerd door het NIOD.
