Dark
Light

Paul Blobel (1894-1951) en de massa-executies op de Oekraïense Joden

Auteur:
3 minuten leestijd
Een foto van Paul Blobel in de gevangenis.
Een foto van Paul Blobel in de gevangenis. (Publiek Domein - wiki)

Paul Blobel was één van de laatste nazi-oorlogsmisdadigers die wegens zijn betrokkenheid bij de dood van tienduizenden Joden in het naoorlogse Duitsland werd terechtgesteld. Het relaas:

Blobels jeugd- en interbellumjaren

Blobel in SS uniform
Blobel in SS uniform (Publiek Domein – wiki)
Paul Blobel werd op 13 augustus 1894 geboren te Potsdam, de huidige hoofdstad van de Duitse deelstaat Brandenburg. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog nam hij als geniesoldaat dienst in het Duitse leger en wist het tegen het einde van de oorlog, onderscheiden met het IJzeren Kruis 1ste Klasse, tot “Feldwebel” te schoppen.

Na de oorlog volgde Blobel met succes een architectuurstudie en ging vervolgens als architect aan de slag bij verschillende firma’s. Toen hij in 1931 werkloos werd besloot hij lid te worden van de NSDAP, de “Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei”, en trad kort daarna als “Scharführer” (te vergelijken met de graad van sergeant) toe tot de rangen van de SS. Toen in september 1939 Hitler Polen binnenviel en daarmee het begin van de Tweede Wereldoorlog inluidde, had Blobel zich binnen de SS weten op te werken tot “Obersturmbannführer” (te vergelijken met de rang van luitenant-kolonel).

De vergeten moordpartijen in Oekraïne

In de zomer van 1941 kreeg Blobel, intussen bevorderd tot “Standartenführer” (te vergelijken met de rang van kolonel) het bevel over het “Sonderkommando 4a”, een eenheid die in Oekraïne Joden, zigeuners en andere tegenstanders van het naziregime moest vervolgen en doden. Kort daarna richtten Blobels soldaten in Zjytomyr, een stadje op een hondertal kilometer afstand van Kiev, een ware slachting aan onder de plaatselijke Joodse bevolking. Om en bij de drieduizend mannen, vrouwen en kinderen werden er in het Joodse getto bijeengedreven en meedogenloos om het leven gebracht. Ook in Bila Tserkva en Poltava speelden zich analoge taferelen af.

Het bloedbad van Babi Yar

Babi Yar, eigenlijk de benaming van een ondiepe kloof net buiten de stadskern van Kiev, was in september 1941 het toneel van een tot dan toe ongeziene gruwel. In amper twee dagen tijd werden door Blobels “Sonderkommando” naar schatting bijna 35.000 Joden op beestachtige wijze vermoord. Met tientallen tegelijkertijd werden de ongelukkigen bijeengedreven aan de rand van de kloof en neergemaaid onder een spervuur van mitrailleurkogels. De lijken werden bedekt met een dunne laag aarde waarna telkenmale een volgende groep op dezelfde wijze om het leven werd gebracht. Slechts enkelen slaagden erin het bloedbad te overleven door zich voor dood te houden en nadien gebruik makend van de duisternis onder de lijken vandaan te kruipen.

Een SS-soldaat doorzoekt bij Babi Jar de bezittingen die de Joden achter moesten laten voordat ze het ravijn ingedreven werden.
Een SS-soldaat doorzoekt bij Babi Jar de bezittingen die de Joden achter moesten laten voordat ze het ravijn ingedreven werden. (Publiek Domein – wiki)

In de daarop volgende weken werd Babi Yar omgevormd tot een kamp waar voornamelijk zigeuners en Russische krijgsgevangenen werden ondergebracht om er in mensonterende omstandigheden van honger of ziekte te sterven. In januari 1942 werd Blobel van zijn commando over “Sonderkommando 4a” ontheven, officieel wegens gezondheidsredenen, maar in realiteit omwille van zijn overmatig drankgebruik.

Een grootscheepse cover-up operatie

Naarmate de oorlog vorderde sijpelden in de vrije westerse landen steeds meer berichten binnen over de massa-executies die in bezet Europa door de nazi’s werden uitgevoerd. In juni 1942 werd Blobel door zijn chefs gerehabiliteerd en aangesteld aan het hoofd van “Sonderaktion 1005”, een eenheid die de sporen van de nazimisdaden moest uitwissen. Blobel begon zijn opdracht door in Chelmno, een vernietigingskamp in Polen, alle lijken te laten opgraven en ze vervolgens op geïmproviseerde brandstapels te verbranden. Om ook de asresten van de lichamen aan het oog te onttrekken liet hij nadien het terrein zorgvuldig omploegen en beplanten met struiken.

Toen in de zomer van 1943 het Rode Leger steeds verder westwaarts oprukte, probeerden de nazi’s ook in Babi Yar de bewijzen van hun misdaden te verdoezelen. Verscheidene tientallen gevangenen werden ingezet om de halfvergane lijken laag per laag bloot te leggen waarna deze werden gecremeerd en hun as uitgestrooid. Ondanks die verwoede pogingen slaagden de Duitsers er niet in om hun gruweldaden te maskeren en toen op 6 november 1943 het Sovjetleger Kiev binnentrok werd de omvang van het bloedbad van Babi Yar pas echt duidelijk.

Blobel wordt ter dood veroordeeld, 10 april 1948
Blobel wordt ter dood veroordeeld, 10 april 1948 (Publiek Domein – wiki)
Om de herinnering aan de talrijke slachtoffers blijvend te houden opende enkele jaren geleden het “Babi Yar Holocaust Memorial Center”. De instelling stelt zich tot doel om aan het brede publiek op een educatieve wijze de tragische gebeurtenissen van september 1941 te belichten.

Begin mei 1945 werd Blobel samen met zijn eenheid in Rastadt, een plaats niet ver van de Frans-Duitse grens, gevangen genomen door geallieerde troepen. Tijdens het proces van de “Einsatzgruppen” te Neurenberg werd hij door de rechtbank wegens zijn aandeel in de massa-executies op de Oekraïense Joden ter dood veroordeeld en op 8 juni 1951 in de gevangenis van Landsberg am Lech terechtgesteld.

Ook interessant: Arthur Nebe, oorlogsmisdadiger en samenzweerder tegen Hitler

Gepassioneerd door vreemde culturen en de geschiedenis van het vroege neolithicum tot aan onze moderne tijden schrijft Rudi Schrever al verscheidene jaren op regelmatige basis artikelen voor Historiek.net en andere gespecialiseerde vakbladen. Verder is hij bestuurslid van de Geschied- en Heemkundige kring van de Brusselse deelgemeente Laken. [email protected]

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 50.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×