Historiek
Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft zondag op een veiling een waardevolle VOC-kist uit Japan aangekocht.
Voor de kist, die gekocht werd op een veiling in het Franse Cheverny en dateert uit de jaren dertig van de zeventiende eeuw, is een bedrag van 7,3 miljoen euro neergelegd. Het gaat om een bijzonder type kist, waarvan bekend is dat er destijds via de VOC twaalf van in Nederland zijn terechtgekomen.
Lange tijd ging men er van uit dat de lakkist tijdens de Tweede Wereldoorlog in Londen verloren ging. Enige tijd geleden dook hij echter op in Frankrijk. Jan van Campen, conservator Aziatische Kunst van het Rijksmuseum:
Zelden heb ik zoiets indrukwekkends gezien. De lakkist is niet alleen van een ongelooflijke schoonheid, de historische betekenis is net zo belangrijk.
Volgens het museum wordt de kist wordt gerekend tot de absolute top van de Aziatische meubelkunst en ontbrak een voorwerp op dit niveau tot op heden in Nederlands museaal bezit.
Makie-techniek
De rechthoekige kist is vervaardigd in de zogenaamde makie-techniek, waarbij verschillende soorten goudpoeder, variërend in fijnheid, zijn uitgestrooid in natte lak. Op deze manier zijn voorstellingen geschilderd. Volgens het museum is er na 1641 van deze kwaliteit geen Japans lakwerk meer gemaakt voor buitenlandse klanten.
Alleen Nederlandse VOC-medewerkers hadden destijds toegang tot de ateliers waar de kisten gemaakt werden. Zij konden, voordat de export ervan werd verboden, twaalf kisten naar ons land verschepen. Het Rijksmuseum:
De kwaliteit werd in Europa direct herkend. Kardinaal Mazarin, de eerste minister van Frankrijk, naar verluidt de rijkste persoon van zijn tijd, en belangrijkste kunstverzamelaar van het moment, kocht de kist in 1658 in Amsterdam. Mazarin had twee kisten van deze kwaliteit. De grootste is nu verworven door het Rijksmuseum, het ander exemplaar bevindt zich sinds vele jaren in het Victoria & Albert Museum.
In de achttiende en negentiende eeuw maakte de kist deel uit van de belangrijkste Europese verzamelingen van Japans lakwerk: de collecties Beckford en Hamilton. Vanaf wanneer de waardevolle kist in Nederland te zien zal zijn is nog niet bekend. Het Rijksmuseum kon de kist kopen dankzij steun van de Jaffé-Pierson Stichting, de BankGiro Loterij en de Vereniging Rembrandt.
