Ronddobberen in je eigen diarree

Het fenomeen doodstraf levert genoeg stof op voor een paar tenenkrommende historische verhalen. Executies zijn van alle tijden. In de loop van de geschiedenis heeft de wijze van terechtstellen de meest gruwelijke varianten aangenomen: van scafisme, radbraken en vierendelen – soms voorafgegaan door het weghalen van de edele delen –, tot wurging of verbranding. Een kleine bloemlezing van vijf bijzondere terechtstellingen.

Mithridates: scafisme (401 v.Chr., Perzië)

Cyrus de Jongere is de jongste zoon van de Perzische koning Darius II. Tijdens zijn leven komt hij meermalen in conflict met zijn broer Artaxerxes II, de koning van Perzië. Cyrus de Jongere besluit met een leger van 10.000 Griekse huurlingen in de “Tocht van de tienduizend” op te trekken tegen zijn broer, omdat die hem diverse keren heeft vernederd. Dit had Cyrus beter niet kunnen doen. Het Perzische leger telt namelijk 36.000 soldaten en verslaat Cyrus’ troepen dan ook in bij Bagdad (401 voor Christus). Cyrus sneuvelt in de strijd. Zijn moordenaar is een zekere soldaat Mithridates. Koning Artaxerxes wil echter de eer opstrijken zijn broertje te hebben gedood en besluit Mithridates te laten executeren.¹

De executie van Mithridates wordt voltrokken in Perzische stijl, met een methode die scafisme heet. Deze term komt van het Griekse skaphe dat ‘uitgehold’ betekent en ook wel bekendstaat als ‘de boten’. Hierbij binden de beulen de veroordeelde naakt vast in een holle boomstam of in een boot. Ze dwingen het slachtoffer om grote hoeveelheden melk met honing op te eten, net zolang tot er diarree ontstaat. Daarna spannen de beulen een kleed of vel over de boomstam of leggen een omgekeerde boot op de andere boot. De uitstekende lichaamsdelen – armen, benen en gezicht – krijgen een flinke laag honing opgesmeerd. Ten slotte laat men de boom of boot in de zon achter of duwt deze een rivier op.

Het vervolg laat zich raden. De ontlasting hoopt zich op en de veroordeelde moet dagenlang gedwongen in zijn eigen smurrie liggen, terwijl insecten op de honing en uitwerpselen afkomen.

Ondertussen beginnen wormen en maden het lichaam aan te vreten. Uiteindelijk krijgt de veroordeelde huidinfecties en gangreen (afstervend weefsel waardoor de ledematen zwart kleuren), wat enorm stinkt en natuurlijk nog meer insecten uitnodigt om op bezoek te komen. Na enkele dagen is de veroordeelde doorgaans al niet meer volledig bij bewustzijn. De veroordeelde overlijdt uiteindelijk aan een combinatie van ondervoeding, uitdroging en bloedvergiftiging. Sommigen houden de marteling dagenlang vol.² Volgens de Griekse historicus Plutarchus duurt de lijdensweg van de arme soldaat Mithridates maar liefst zeventien dagen.

Noten