[caption id="attachment_23150" align="alignleft" width="100"] Stuk van het Jaar[/caption]De Nederlandse archiefwereld is in het kader van de jaarlijkse Stuk van het Jaar-verkiezing op zoek naar het mooiste archiefstuk van Nederland. Tijdens de afgelopen editie van de verkiezing, die aansluit bij de Maand van de Geschiedenis, kreeg Historiek mail van verschillende instellingen die hun stuk op onze site wilden promoten. Om het eerlijk te houden hebben we dit jaar besloten alle deelnemende archiefinstellingen in staat te stellen hun stuk op Historiek uit te lichten.
Wie is ze, waarom heeft ze een militair uniform aan en waar staat ze? Op een aantal vragen die de foto oproept heeft het Regionaal Archief Alkmaar een antwoord. De foto is bijvoorbeeld omstreeks 1916 genomen door fotograaf A.J. Bonda uit Bergen (NH) in de achtertuin van zijn Eerste Bergensche Boekhandel.
De Schutterij in Zierikzee hield elke maandagmiddag in mei en oktober schietoefeningen in de buurt van de zeedijk, ten zuiden van de stad. We zien op de foto stoere mannen in uniform en met snor. Nieuwsgierige jongens zijn ook paraat.
Jan Dekker is nog maar een jongen van 13, bijna 14, als het schip waarop hij vaart wordt gekaapt door een ‘Zaleese Roover’, een kaper uit Marokko. De bemanning wordt als slaaf opgebracht. Tijdens zijn slavernij schrijft Jan een brief naar zijn moeder.
Uit de tijd dat er nog Raiffeisen- en Boerenleenbanken waren. Lange tijd waren deze banken elkaars concurrenten. Tenminste, in die steden of dorpen waar ze allebei gevestigd waren.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zetten de Duitsers veel Nederlandse officieren gevangen in krijgsgevangenkampen. Om de tijd door te komen greep men onder andere naar pen en tekenpapier. Zo maakten officieren in barak 16B in Oflag 67 (Offizierslager 67) bij Neubrandenburg in 1944 gezamenlijk een jaarverslag.
De booswichtenbrief is een scheldbrief van rond het jaar 1500 waarin Henrick van Hackfort zijn mening over Arnt van Boicholt publiekelijk bekend maakt. Hij noemt hem onder andere een booswicht en een meinedige dief. Maar wat maakt zo’n ordinaire scheldbrief nou zo bijzonder?
Niets herinnert meer aan het interneringskamp ‘De Vergulde Hand’, dat van begin juli 1945 tot eind januari 1948 aan de Vlaardingse Maassluissedijk stond. Het bood in de loop van die paar jaar uiteindelijk plaats aan zeshonderd NSB’ers en andere collaborateurs.
Het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) nomineert het extract van de overlijdensakte van Margaretha Geertruida Zelle oftewel Mata Hari (1876-1917) als Stuk van Jaar. Mata Hari is in de Eerste Wereldoorlog wegens spionage ter dood veroordeeld. Mata Hari is wereldberoemd; honderden publicaties en tientallen films zijn aan haar gewijd. In het najaar van 1919 ontving de ambtenaar van de Leeuwarder Burgerlijke
Het is een bijzondere beschrijving, door Zacharias Heyns, van feiten en karakteristieken van de oude Nederlanden, geheel op rijm. In het boek zitten prachtige landkaarten, ook van de Zuiderzee met de eilanden ‘Urck’ en Schokland. Dit drukwerk was een mooie en onverwachtse ontdekking. Daarom nomineert Nieuw Land ‘Den Nederlandtschen landtspiegel in ryme gestelt’.
Dit handgeschreven document uit 1805, de ‘Franse tijd’ (1795-1813), is een verdrag tussen Nederland en Frankrijk. De Franse bezetting had Nederland sinds 1795 al meer dan 200 miljoen gulden gekost.