William Kidd (ca. 1655-1701) – Schotse kaperkapitein

William Kidd was eind zeventiende eeuw een berucht kaperkapitein die voor rekening van de Engelse koning-stadhouder Willem III van Oranje de zeeën onveilig maakte, tot hij uiteindelijk zelf wegens piraterij ter dood werd veroordeeld.

Kidds mysterieuze jeugdjaren

Wanneer en waar precies de jonge William werd geboren blijft tot op heden voor de meeste historici een twistpunt. Sommigen stellen dat hij afkomstig was uit Greenock, een dorpje niet ver van Glasgow terwijl anderen zijn geboorteplaats situeren in Dundee, een stad op een zestigtal kilometer ten noorden van Edinburgh. Ook over zijn geboortejaar is men het niet eens. Voor de ene werd hij geboren in 1655, anderen houden het op een vroeger jaartal en hoewel ook over de rest van zijn jeugd weinig bekend is, staat het vast dat hij op jonge leeftijd emigreerde naar Amerika en zich in New York vestigde. Over hoe het hem daar de eerste jaren verging tast men eveneens in het duister.

In dienst van Willem III

In teruggevonden archiefstukken duikt Kidds naam voor het eerst op in 1689 toen hij dat jaar aanmonsterde op “Le Trompeuse”, het piratenschip van de Franse kaperkapitein Jean Fantin. Tijdens één van hun strooptochten brak onder de bemanning muiterij los waarvan Kidd gebruik maakte om zich tot kapitein te laten uitroepen. Met de “Trompeuse” die hij had herdoopt tot “Blessed William” zette hij koers naar de Britse kolonie op Nevis. Daar bood hij de gouverneur zijn diensten aan om het eiland te beschermen tegen de Fransen waarmee de Engelsen in oorlog waren. In de daaropvolgende maanden groeide Kidds reputatie als boekanier en toen hij in 1695 het Franse eiland “Marie-Galante” aanviel en er de hoofdstad “Grand-Bourg” plunderde, bezorgde Willem III hem als beloning een officiële kaperbrief. Kort daarna besloot Kidd zich een nieuw schip aan te schaffen. Zijn oog viel op de “Adventure Galley”, een driemaster met vierkantig getuigde zeilen in combinatie met roeispanen waardoor tijdens gevechten het schip zelfs bij weinig of geen wind een grote wendbaarheid bezat.

De aanval op de “Quedagh Meerchant”

Op zoek naar een gemakkelijke buit bereikte Kidd begin 1698 de Indische Oceaan. Daar kreeg hij ter hoogte van de zuid-westkust van India het koopvaardijschip de “Quedagh Merchant” in het vizier. Kidd zette prompt de achtervolging in en wist het schip al vlug te enteren. Te laat besefte hij zijn vergissing toen bleek dat de “Quedagh” onder Engels commando voer. Kidd probeerde nog zijn bemanning te overtuigen het koopvaardijschip ongemoeid te laten, maar deze weigerden en eigenden zich het goud en zilver van de scheepslading toe. Om muiterij te vermijden zat er voor Kidd niets anders op dan toe te geven en met de “Quedagh” als buit de terugtocht naar New York aan te vatten. Het nieuws over de aanval op de “Quedagh Merchant” bereikte echter al snel Engeland en werd in het hele Britse rijk scherp veroordeeld en beschouwd als een daad van piraterij.

Arrestatie en executie

Op de lange tocht terug naar New York moest Kidd zich op Madagaskar ontdoen van de “Adventure Galley” die ernstige lekken vertoonde en niet meer echt zeewaardig was. Toen hij enkele weken later aanlegde in Anguilla, één van de Benedenwindse Eilanden van de Kleine Antillen in de Caraïben, vernam Kidd voor het eerst dat hij gezocht werd voor piraterij. Omdat hij vermoedde dat er naar de “Quedagh” werd uitgekeken besloot hij verder te zeilen naar New York met een minder opzichtig schip en daar zijn naam van iedere smet te zuiveren. Kort na zijn aankomst aldaar werd hij evenwel gearresteerd en enige tijd later voor berechting naar Engeland overgebracht. Daar werd hij schuldig bevonden aan piraterij en ter dood veroordeeld.

Nadat zijn verzoekschrift voor gratie door Willem III was geweigerd, werd Kidd op 23 mei 1701 opgeknoopt. Zijn lichaam werd bij wijze van waarschuwing aan toekomstige piraten in een ijzeren kooi opgehangen en wekenlang tentoongesteld.

En verder

In 1945 inspireerde de Amerikaanse cineast Rowland V. Lee zich op de figuur van William Kidd voor zijn piratenfilm “Captain Kidd, Adventures on the High Seas”. Ook Columbia Pictures bracht enkele jaren later onder de titel: “The Great Adventures of Captain Kidd” een film uit gebaseerd op het leven van de kaperkapitein.

Meer recent haalde Kidds naam de krantenkoppen toen in 2007 een onderzoeksteam van de Universiteit van Indiana voor de kust van de Dominikaanse Republiek het wrak van de “Quedagh Merchant” ontdekte.

In mei 2015 werd de mediabelangstelling rond William Kidd alweer aangewakkerd toen de Amerikaanse marinearcheoloog Barry Clifford claimde voor de kust van Madagaskar een vijftig kilogram wegende zilveren staaf gevonden te hebben in de wrakstukken van de “Adventure Galley”. Het waarheidsgehalte van het verhaal kreeg echter een flinke knauw toen enige tijd nadien bijkomend onderzoek aantoonde dat de vermeende zilverschat die Clifford had opgedoken en triomfantelijk aan de pers had voorgesteld niets meer bleek dan een waardeloos stuk lood…

~ Rudi Schrever
[email protected]

Ook interessant: Jack Rackham (Calico Jack) – Schrik van de Caraïbische Zee
…of: Henry Morgan (ca. 1635-1688) – Welsh kaper en admiraal
Boek: Captain William Kidd and others of the Buccaneers