Huis van het Boek
Leonie Wingen
De Amerikaanse kunstenaar Ed Ruscha (1937) wordt gezien als een van de grondleggers van het kunstenaarsboek. In 1963 wordt zijn eerste kunstenaarsboek uitgegeven waarin 26 foto’s van benzinestations zijn afgebeeld. Tien jaar lang maakt hij meer van dit soort in grote oplage gedrukte boekjes die in een fotoverslag één onderwerp of één gebeurtenis tonen.
Ook maakt hij in 1971 een kunstenaarsboekje met fotoverslag van een Nederlandse woonomgeving. In het kunstenaarsboek Dutch Details legt hij een reeks zwart-wit beelden vast van de streek rond Stadskanaal in de provincie Groningen (de gemeenten Veendam, Stadskanaal, Musselkanaal en Ter Apel). Ruscha fotografeert bruggen en huizen die hij zes keer vastlegt, in z’n geheel genomen van een afstand tot een detail genomen van dichtbij.
‘De foto’s werden alleen genomen bij bruggen en de bruggen zelf werden door de kunstenaar als looppad gebruikt om de foto’s te maken met een los in de hand gehouden camera.’
Hij fotografeert zo neutraal mogelijk en laat zich bij het project leiden door details. Ruscha zag de foto’s niet als het eindproduct, maar als middelen die het doel dienden: het kunstenaarsboek.
Dutch Details is gemaakt in het kader van de kunstmanifestatie Sonsbeek 71 (‘Sonsbeek buiten de Perken’). Op uitnodiging van Wim Beeren, commissaris van het project, komt Ruscha naar Nederland en maakt hij een smal fotoboek (11 x 38 cm) met 116 foto’s op 10 uitklapbare pagina’s. Het kunstenaarsboek wordt uitgegeven in een oplage van 3.000 door Stichting Octopus te Deventer. Voor 14,- gulden (of 10,- voor leden van Sonsbeek) werd de publicatie verkocht. Een jaar later was het al niet meer te verkrijgen. Niet omdat het uitverkocht was, maar omdat de drukkerij de voorraad had laten vernietigen wegens gebrek aan opslagruimte. (Bron: Hans Ebbink, RKD bulletin 2013/2.)
Van de hoge oplage zijn naar schatting slechts 200 stuks bewaard gebleven. Dutch Details, bedoeld voor een hoge oplage en lage verkoopprijs, is daardoor het meest zeldzame kunstenaarsboek van de hand van de, inmiddels, gerenommeerde kunstenaar Ed Ruscha geworden. In Nederland beschikken slechts enkele erfgoedinstellingen over een exemplaar, waaronder Museum Meermanno.
~ Museum Meermanno – Leonie Wingen
