Redactie

Nieuwe geschiedenisboeken (week 19) – 2020

Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels. > Selectie week 19 (2020) Bevrijdingsroute Europa Ter

5 minuten leestijd

Jan Daniël Boeke in zijn werkkamer, ca. 1898.

Nieuws

Mogelijk oudste Nederlandse geluidsopname gevonden

De Alkmaarse onderzoeker Jan Daniël Boeke maakte de geluidsopname op 9 maart 1898 met een zogenaamde fonograaf, een soort voorloper van de platenspeler. Hij is te horen terwijl hij een reeks klinkers uitspreekt en afsluit met ‘Hiep hiep hiep hoera!’

2 minuten leestijd

Ivan Fjodorovitsj Tsjelmodejev met zijn vrouw Varvara

Nieuws·Rusland·Tweede Wereldoorlog

Familie omgekomen Sovjet-soldaat na 75 jaar opgespoord

De familie van Sovjet-soldaat Ivan Tsjelmodejev heeft vijfenzeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog te horen gekregen waar hun familielid gebleven is. Hij ligt op het Sovjet Ereveld in Leusden.

1 minuut leestijd

Taalgeschiedenis·Volksverhalen en volkscultuur

Met de helm geboren worden – Betekenis & herkomst

De uitdrukking ‘met de helm op geboren worden’ of ‘met de helm op geboren zijn’ is bij veel mensen niet zo bekend. Wat heeft de geboorte van een kind te maken met een helm?

1 minuut leestijd

Filosofie·Griekenland·Griekse mythologie·Oudheid·Televisie

Panta rhei – Alles stroomt (Heraclitus)

Het Griekse aforisme 'panta rhei' (in het Grieks: πάντα ῥεῖ) hebben veel mensen weleens gehoord. Wat betekent dit precies? En wat is de herkomst van deze zegswijze?

2 minuten leestijd

Taalgeschiedenis·Trivia

De dans ontspringen – Herkomst van de uitdrukking

Mensen die de dans ontspringen, ontkomen (meestal met meer geluk dan wijsheid) aan een gevaarlijke situatie. De uitdrukking ‘de dans ontspringen’ is het tegenovergestelde van ‘het onderspit delven’.

2 minuten leestijd

Alexander Münninghoff tijdens zijn lezing over zijn boek 'De stamhouder' bij Stichting Russisch Ereveld in Leusden op 9 mei 2015.

Nieuws

Schrijver Alexander Münninghoff overleden

De auteur werkte jarenlang voor de Haagsche Courant. In 2015 won hij de Libris Geschiedenis Prijs met zijn boek 'De stamhouder'.

1 minuut leestijd

Samengesteld beeld van het Meisje met de parel uit beelden die tijdens het project het Meisje in de Schijnwerper zijn gemaakt. [Sylvain Fleur en het Meisje in de Schijnwerper team]

Kunstgeschiedenis·Museumnieuws

Meisje met de parel staat voor groen gordijn

Het meisje met de parel stond voor een groen gordijn toen Johannes Vermeer haar op doek vastlegde en ze heeft wimpers. Dat zijn twee opvallende uitkomsten van een groot onderzoek naar het beroemde schilderij in het Mauritshuis in Den Haag.

2 minuten leestijd

Geschiedenisboeken·Signalementen

Nieuwe geschiedenisboeken (week 18) – 2020

Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels. > Selectie week 18 (2020) De geheime oorlog

5 minuten leestijd

Xantippe, Promptuarii Iconum Insigniorum (1553) gepubliceerd door Guillaume Rouillé

Filosofie·Historische vrouwen·Taalgeschiedenis

Xantippe – De boosaardige vrouw van Socrates

Bij veel mensen is Xantippe vooral bekend dankzij het Nederlandse telefoonalfabet, waarbij de naam gebruikt wordt om de letter ‘X’ mee aan te duiden.

1 minuut leestijd

Boekenschorpioen op de bladzijde van een oud boek

Dieren

Boekenwormen, papiervisjes en boekenschorpioenen

Wie veel met de neus in de boeken zit, wordt gekscherend vaak een boekenwurm genoemd. De persoon in kwestie is niet uit de boeken weg te slaan en benut elk vrij moment om een boek te openen. De verwijzing naar een insect als de worm is niet heel vreemd, want er zijn insecten die dol zijn op papier.

1 minuut leestijd