In Nederland is voor het eerst het fossiel van een Neanderthaler gevonden. Het schedelfragment is vandaag door minister Plasterk onthuld in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden.
Het gaat om een schedelfragment van meer dan 40.000 jaar oud met kenmerkende dikke Neanderthaler-wenkbrauwboog. Het RMO spreekt van een “grote aanwinst voor het Nederlands cultureel erfgoed en een mijlpaal voor de Nederlandse archeologie en paleontologie”. Gedurende de IJstijd was de Noordzee een laagvlakte en geen zee. Er worden geregeld stenen werktuigen van Neanderthalers en grote hoeveelheden fossiele beenderen van mammoeten en andere ijstijddieren opgediept. Het is echter voor het eerst dat wetenschappers er fossielen van Neanderthalers zelf aantroffen.
Zeeuwse kust
Het schedelfragment werd enkele jaren geleden al gevonden door een amateurpaleontoloog Dick Mol in het afval van een schelpenzuiger. Materiaal werd opgezogen uit het Middeldiep, een gebied in de Noordzee op 15 kilometer voor de Zeeuwse kust. De exacte bodemlocatie van de vondst is niet bekend.
De afgelopen tijd is het fossiel uitgebreid onderzocht door een wetenschappelijk team dat onder leiding stond van het gerenommeerde Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Leipzig. Bij dit onderzoek waren enkele medewerkers van de Universiteit Leiden betrokken. Het fossiel is vergeleken met eerder gevonden schedels van Neanderthalers. Hieruit bleek dat het gevonden schedelfragment dat van een jonge mannelijke Neanderthaler is geweest. In het botfragment bevindt zich een kleine holte, volgens de onderzoekers vermoedelijk veroorzaakt door een goedaardige tumor die er waarschijnlijk al vanaf de geboorte zat.
Tentoonstelling
Het bot is tevens onderzocht op chemische samenstelling. Uit dit onderzoek blijkt dat het dieet van de Neanderthaler voornamelijk bestaan heeft uit vlees. De volledige onderzoeksresultaten worden binnenkort gepubliceerd in het tijdschrift ‘Journal of Human Evolution’.
Het schedelfragment is van 16 juni t/m 27 september 2009 te zien in de tentoonstelling ‘Neanderthaler uit de Noordzee’ in het Rijksmuseum van Oudheden. Ook het Natural History Museum in Londen en Museum Boerhaave in Leiden besteden aandacht aan de vondst.
Overzicht van Boeken over archeologie en archeologische opgravingen
