Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 15 | Signalementen week 17 >>>

Selectie week 16

Adolf Hitler. Ondergang

Zou de grote beschavingsbreuk in de geschiedenis – de vernietigingsoorlog in Oost-Europa en de moord op de Europese Joden – zonder Hitler denkbaar zijn geweest? Met soevereine expertise en op basis van nieuwe bronnen laat historicus Volker Ullrich zien in dat de monsterlijke misdaden alleen mogelijk waren omdat Hitler tot het bittere einde op de medewerking van de generale staf en een groot deel van de bevolking kon rekenen. In deel twee van zijn meesterlijke biografie behandelt Ullrich de jaren tussen het ontbranden van de Tweede Wereldoorlog en Hitlers zelfmoord. Als geen ander ontrafelt Ullrich de persoonlijkheid van Hitler en maakt zo duidelijk hoe dit alles gebeuren kon.
Meer informatie / bestellen

24 uur in het oude Rome

Het is begin september 137 na Christus in het Rome van keizer Hadrianus. Het Romeinse rijk bevindt zich op het hoogtepunt van zijn macht. Het is de grootste en drukste stad ter wereld. Overal ligt de dood door infecties op de loer. Gezondheidszorg en een politieapparaat staan nog in de kinderschoenen en veel sociale voorzieningen bestaan nog niet. Vanuit het standpunt van de moderne lezer hebben de meeste mensen een kort, ellendig leven in een onrechtvaardige en zeer ongelijke samenleving. Maar zo ervaren de burgers van het Rome van toen het niet.
Fragment: Een ochtend uit het leven van een Vestaalse maagd
Meer informatie / bestellen

Het Instituut – Gerard Aalders

Het NIOD als speelbal van Den Haag en Koningshuis
In dit boek geeft auteur en historicus Gerard Aalders een inkijk in de werkwijze van het NIOD. Het befaamde Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie werkt ook in opdracht van de regering. Het Instituut heeft de naam onafhankelijk te zijn, maar is dit wel zo? In de zeventien jaar dat Aalders als onderzoeker aan het NIOD was verbonden, kreeg hij menigmaal een spreekverbod opgelegd. De resultaten van zijn onderzoekswerk waren volgens Aalders niet altijd welkom.
Meer informatie / bestellen

Hermanus Willem Koekkoek (1867-1929)

Het oeuvre en de bijzondere levensloop van H.W. Koekkoek zijn het onderwerp van dit boek. De taferelen van de Frans-Duitse oorlog (1870/71), van eigentijdse internationale militaire typen en cavalerie- en artillerie-eenheden, maar ook de illustraties die Koekkoek maakte van de tussen 1900 en 1918 gevoerde oorlogen zijn uniek in het militaire genre van zijn tijd. Na 1920 schilderde hij noodgedwongen geromantiseerde, vredige Hollandse landschappen en stadsgezichten. Zijn oeuvre, dat vooral bekendheid kreeg in Engeland, Australie? en Noord-Amerika, wordt gekenmerkt door een groot voorstellingsvermogen en natuurgetrouwe weergave van met name de artillerie en cavalerie, waarin het paard centraal staat.
Artikel: Hermanus Willem Koekkoek (1867-1929) – Schilder-illustrator
Meer informatie / bestellen

Het Vloekhout – Johan de Boose

Een stuk hout, afkomstig van een boom in Palestina, wordt gebruikt voor de kruisiging van de profeet Jesjoea. Het hout blijkt over magische krachten te beschikken: het kan praten, en het wekt een bijzondere lust op bij wie het aanraakt. Wanneer een toneelmeester die op zoek is naar een stut voor zijn decor het hout meeneemt, is dit het begin van een spectaculaire reis. Het stuk hout komt terecht bij de Romeinse keizer, orthodoxe monniken, de Russische tsaar, mohammedaanse geleerden, uitvinders, de paus, fascisten, communisten, schilders, wetenschappers en terroristen.
Bespreking: De eigenzinnige beschouwingen van een 2000 jaar oud stuk hout
Meer informatie / bestellen

In de hel van Birma

In maart 1942 wordt Jan Schneider, leraar in Bandoeng en reserveofficier in het KNIL, door de Japanners krijgsgevangen gemaakt. Veertig jaar later vinden zijn nabestaanden dagboekaantekeningen over Jans verblijf aan de Birma-Siam Spoorlijn. Dit is meer dan een verslag. De gebeurtenissen op en langs de gevreesde ‘dijk’ (de spoorbaan) zijn heet van de naald opgeschreven. Schneiders vriendschap met kampgenoten Wim Kan, dominee Mak en anderen komen aan de orde, evenals de geheime gedachtewisselingen met een Koreaanse kampbewaker over cultuur en politiek.
Meer informatie / bestellen

Onthoofdingen in de Hofstad

De val van de Oldenbarnevelts
Johan van Oldenbarnevelt was de grondlegger van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Tientallen jaren speelde hij een hoofdrol op het terrein van de Europese politiek. Zijn executie op 13 mei 1619 op het Binnenhof in Den Haag was een schokkende gebeurtenis. Duidelijk is dat prins Maurits de drijvende kracht achter zijn arrestatie was. In 1623 beraamden Oldenbarnevelts zoons Reinier en Willem een aanslag op de prins, die ternauwernood mislukte. Dat leidde tot de onthoofding van Reinier in Den Haag en een levenslange ballingschap van Willem in Brussel.
Meer informatie / bestellen

Koken in oorlogstijd

Minder vlees eten, streekproducten, een eigen moestuin, fermenteren, wildplukken en koken met restjes zijn helemaal van nu. Weinig bekend is dat dit ook precies de instructies waren die de overheid vlak voor en aan het begin van de Tweede Wereldoorlog aan de Nederlandse bevolking gaf. Die eerste oorlogsjaren waren weliswaar geen vrolijke tijd, toch blijkt dat we nog nooit zo gezond gevoed zijn als toen. Dit kookboekje laat aan de hand van recepten uit 1940-1945 zien hoe veerkrachtig iedereen was. De Nederlanders gingen heel creatief met de schaarse ingrediënten en brandstof om, en zetten een gezond en smakelijk maal op tafel.
Meer informatie / bestellen

Hardsteen. Oorlogsherinneringen van een negenjarige

Al in 1994 schrijft Siebrecht van der Spoel een eerste manuscript dat uiteindelijk zal leiden tot Hardsteen. In eerste instantie schrijft hij dat voor zijn vier kinderen en vrienden en kennissen. In tegenstelling tot zijn 5 jaar jongere broer Laurens, kan de auteur zich de eerste én de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog nog helder voor de geest halen. Een ontmoeting met een voormalige spion namens de geallieerden deed Siebrecht van der Spoel beseffen dat zijn gedetailleerde herinneringen aan een bunker precies klopten.
Meer informatie / bestellen

Duivelse dilemma’s na de schipbreuk van de Batavia

Op 4 juni 1629 vergaat de Batavia bij de Houtman Abrolhos voor de westkust van Australië. Overleven op deze godvergeten plek lijkt onmogelijk. De schipper en opperkoopman rusten twee dagen na de schipbreuk een boot uit en zetten koers naar Java. Drie maanden later keert opperkoopman Francisco Pelsaert terug. Hij ontdekt dat op de Abrolhos een afgrijselijk drama heeft plaatsgevonden. Meer dan honderd schipbreukelingen zijn op gruwelijke wijze omgebracht. De opperkoopman start een proces. Verdachten worden gemarteld.
Meer informatie / bestellen

Woodstock in België. De eerste festivals

In 2019 is het precies vijftig jaar geleden dat in het Amerikaanse Bethel, een dorp met een paar duizend inwoners, een vierdaags muziekfestival werd georganiseerd, goed voor 400.000 op elkaar gepakte aanwezigen. Woodstock – want daar gaat het over – was een game changer op het vlak van muziekbeleving. Wat gebeurde er bij ons, in datzelfde 1969? Ook hier werden de eerste volwaardige rockfestivals georganiseerd: in Amougies, Ciney, Deurne en nog wat bizarre oorden, terwijl Jazz Bilzen een tweede pop/rockdag kreeg.
Meer informatie / bestellen