Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.
<<< Signalementen week 15 | Signalementen week 17 >>>
Selectie week 16
De dag dat wielrennen weer leuk werd
Het is zondag 21 april 2019. Mathieu van der Poel spot met alle wielerwetten en wint op spectaculaire wijze de Amstel Gold Race. ‘I have never seen anything like this in my life,’ zegt Lance Armstrong. ‘This was the most exciting finish of all time. You’ll never see this again, as long as you live.’ Het is de dag dat wielrennen weer leuk werd, de dag dat een doodgebloede en slaapverwekkend voorspelbare sport nieuw leven werd ingeblazen. Mathieu van der Poel is iedereen steeds opnieuw blijven verbazen. Hij is uitgegroeid tot een held, en niet alleen in Nederland. Het boek maakt duidelijk waarom hij niet alleen onze Matje is, maar ook over de grens de harten beroert.
De eilanden van goed en kwaad
In een aanstekelijke samensmelting van reisverhaal, geschiedschrijving en naslagwerk vertelt De Kluyver over filosofen en fantasten, wetenschappers en bedriegers, en over dromers die daders werden. Hij neemt de lezer mee naar eilanden die van wetenschappelijk, politiek en cultureel belang zijn geweest; van het biologische onderzoek van Aristoteles op Lesbos tot de raketproeven van Wernher von Braun op Usedom. De eilanden van goed en kwaad is een meeslepende en ontroerende wereldreis, van de Galapagos tot Rottumerplaat, vol weidse vergezichten, terugblikken en toekomstbeelden.
De geschiedenis van de vrouw in 100 voorwerpen
Wat zijn de objecten die het zijn van een vrouw definiëren? Welke voorwerpen beschrijven het leven als vrouw door de eeuwen heen? Er zijn talloze manieren om een verhaal over vrouwen te vertellen, Annabelle Hirsch doet het aan de hand van objecten. Wat zijn de objecten die het zijn van de vrouw definiëren, die het leven van vrouwen door de eeuwen heen beschrijven? En wat zeggen ze over haar? Hirsch neemt honderd alledaagse voorwerpen die getuigen van het verlangen van vrouwen naar vrijheid en rebellie, maar die ook symbool staan voor de mythen en normen waarmee vrouwen zijn klein gehouden.
Fragment: Goede moeders geven borstvoeding (want de opvoeding begint met de eerste druppel melk)
De Sportpalastrede 1943
Goebbels en de totale oorlog
‘Ik vraag het jullie: willen jullie de totale oorlog?’ aldus Joseph Goebbels op 18 februari 1943 in het Berlijnse Sportpalast. Zijn rede wordt algemeen beschouwd als een van de meest huiveringwekkende, maar ook een van de meest effectieve retorische prestaties van de twintigste eeuw. Het geldt als een bijzonder perfide voorbeeld van nazi-propaganda, de genocide op de Joden wordt er niet in verhuld. Het publiek reageert met gejuich op de uitbarstingen van de minister.
De vlucht wordt duur betaald
De oorlogsgeschiedenis van twee joodse families
De indrukwekkende vluchtverhalen van twee joodse families in de Tweede Wereldoorlog. Simon Gompes, kind uit een seculier joods gezin, en Herman Schpektor, kind van orthodox joodse ouders, hebben iets gemeen: allebei vluchtten ze als tieners voor het antisemitisme dat na het uitbreken van de oorlog Europa overspoelde.
Drugsbaron
Het bizarre leven van Janus van Wesenbeeck
Janus van Wesenbeeck stond model voor Ferry Bouman uit de Netflixserie Undercover. In dit boek vertelt Van Wesenbeeck het ware verhaal. In Nederland wordt hij de ‘Don van het Zuiden’ genoemd. De Belgische justitie noemt hem in 2011 de leider van het grootste drugskartel van de Benelux. Drie jaar lang is Janus van Wesenbeeck (1961) het doelwit geweest van een grote undercoveroperatie, opgezet door de Belgische politie.
Een volmaaktere unie
Van Machiavelli tot Monnet
Een volmaaktere unie vertelt het verhaal van de wordingsgeschiedenis van het concept ‘federale unie’, vanaf de vroege zestiende eeuw tot aan de stichting van de eerste voorloper van de Europese Unie, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (1951). Het boek ontsluit het verleden van een unie die altijd claimde er geen te hebben, omdat het ‘sui generis’ zou zijn, zonder voorbeelden of voorgangers.
Freud, Wenen en het ontstaan van de moderne geest
Freud heeft een blijvende invloed op ons zelfbeeld. Hoe werd hij en zijn psychoanalyse gevormd door het Wenen van rond 1900? Ons zelfbeeld is voor een groot deel bepaald door de theorieën van Sigmund Freud. Het nieuwe boek van Frank Tallis draait om het leven van Freud en situeert het ontstaan van zijn revolutionaire ideeën tegen de achtergrond van Wenen rond het begin van de twintigste eeuw. De stad die bekendstaat om zijn beroemde koffie- en operahuizen was destijds het culturele centrum van Europa.
Levenslessen van de oermens
Hoe wij van onszelf vervreemd raakten en wat we daaraan kunnen doen
Elke dag wordt het nieuws gedomineerd door crises, oorlogen en rampen. Het aantal mensen dat lijdt aan depressies en angststoornissen is nog nooit zo hoog geweest. Heel lang heeft de kerk ons voorgehouden dat alle onheil wordt veroorzaakt door de zondigheid van de mens. In onze huidige, individuele maatschappij bestaat een hele industrie van psychologen en coaches die ons allerhande behandelingen voorschrijven, van psychotherapie tot time management, van mindfulness tot weerbaarheidstraining.
Literair vermaak in de zeventiende eeuw
Waarom beleven we zoveel plezier aan het lezen van een goed boek? Waarom genieten we zo van treurige liedjes en het bespreken van droevige of amusante literatuur? In dit breed opgezette onderzoek ontrafelt Jeroen Jansen hoe scherpzinnigheid, ontraadseling, zintuiglijkheid, verwondering, emotionaliteit en ontspanning het genoegen van de zeventiende-eeuwse toehoorder en lezer waarborgden.
Uiterst vertrouwelijk
Achter de schermen van de Nederlandse geheime diensten
Vlak voor de Eerste Wereldoorlog werden in Nederland geheime diensten opgericht. Ze verzamelden informatie over de dreiging die uitging van het Duitse Keizerrijk en Oostenrijk-Hongarije. De rol en de zichtbaarheid van die inlichtingen- en veiligheidsdiensten is sindsdien geleidelijk gegroeid, bijvoorbeeld bij het tegengaan van economische of militaire spionage, het voorkomen van terroristische aanslagen en het beletten van buitenlandse inmenging in de Nederlandse samenleving.Artikel: Nieuw boek over de eerste geheime dienst van Nederland
Verbannen van Java
Koloniale tragedies 1830-1860
Verbanning was een vertrouwde strafmaatregel in het voormalig Nederlands-Indië. Een onbekend aantal bewoners verdween van Java naar de buitengewesten, met name naar de Molukken, of als het Europeanen betrof, terug naar Nederland. Historica Margreet van Till biedt op intieme wijze inzage in de levens van mensen die in de 19de eeuw gedwongen werden alles achter te laten: een dominee die weigerde een islamitisch feest bij te wonen, een Javaanse officier van justitie die zelf in het gevang kwam, een hoogbejaarde regent, een groep sekteleden, en ongedisciplineerde soldaten.
