Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 47 | Signalementen week 49 >>>

Selectie week 48

16 keer uit eigen kracht!
De landskampioenschappen van Feyenoord
Er zijn al veel boeken over Feyenoord geschreven. Waarom dan weer een boek? Om een eerbetoon te brengen alle spelers, trainers en bestuurders die de club een landstitel bezorgden. Zeker aan degenen die dat deden in de periode vóór het tijdperk van het betaald voetbal. Van alle 500 competitiewedstrijden uit de zestien kampioensseizoenen zijn wedstrijdverslagen opgenomen compleet met de opstellingen van Feyenoord én die van de tegenstanders.
Bekijk boek

Blauwestad
Een dorp in uitvoering en een poging het land naar onze hand te zetten
Impuls voor de regio of geldverspilling? Verlies van iets ouds of juist de verwelkoming van iets nieuws? Met de komst van het dorp Blauwestad verdween een groot stuk van Oost- Groningen voorgoed onder water. Boeren werden uitgekocht, villa’s werden gebouwd. Het infrastructurele project moest de regio opstuwen in de vaart der volkeren. Maar kun je zoiets eigenlijk wel afdwingen?
Bekijk boek

Boeren op de buitenplaats
In de zeventiende en achttiende eeuw waren pachtboerderijen een vast onderdeel van de vele buitenplaatsen rond Amsterdam. Waarom was dat en welke rol speelden die boerderijen en de pachtboeren die er woonden in het buitenleven van de Amsterdamse elite?
Artikel: Professor Van Winterprijs voor boek ‘Boeren op de buitenplaats’
Bekijk boek

De man met de witte tulband
Roestam de Mammeluk, de oosterse bediende van Napoleon
Op talloze schilderijen die tijdens het bewind van Napoleon werden vervaardigd om diens daden te verheerlijken, is een oosters uitgedoste persoon met een witte tulband te zien. Het is Roestam de Mammeluk, de lijfknecht en lijfwacht die Napoleon meenam van zijn Egyptische expeditie en die hem daarna vijftien jaar lang overal als een schaduw volgde.
Fragment: Napoleon wilde bedienden die hij ‘een schop onder hun kont’ kon geven
Bekijk boek

De jaren 70
In 1975 verscheen bij De Arbeiderspers Frimangron. Dit eerste fotoboek van Willem Diepraam vormde de neerslag van een verblijf in Suriname, vlak voordat het land onafhankelijk zou worden. Bijna een halve eeuw later komt hij met De jaren 70, met teksten van Ian Buruma. Dit boek beoogt in ongeveer honderd foto’s (van het Simplisties Verbond tot en met de kroningsrellen in april 1980) een pregnant beeld te geven van het meest bewogen decennium van de vorige eeuw.
Bekijk boek

De ontdekking van de wereld in de achttiende eeuw
Het reisdagboek van Michael de Febure, 1721-1722
Zo’n driehonderd jaar geleden maakte de Gentse priester Michael de Febure (1663-1755) de reis van zijn leven. In 1721 stapte hij op verzoek van de Gentse ondernemersfamilie Maelcamp aan boord van het schip Sint-Pieter en vertrok hij mee op handelsmissie naar Oost-Indië. Nooit eerder kwam hij van onder zijn kerktoren vandaan en zeebenen had hij ook al niet. Tijdens zijn reis heen en terug in 1721-1722 naar de zuidwestkust van India, het huidige Kerala, en de steden Goa en Surate, schreef hij zijn ervaringen minutieus neer in een reisdagboek.
Bespreking: De ontdekking van de Zuid-Nederlandse Oost-Indiëvaart
Bekijk boek

Goede tijden, slechte tijden in de antieke wereld
Mensen hebben altijd geworsteld met de vraag hoe ze hun dorp, stad of land politiek moesten inrichten. Bij het bedenken en ontwikkelen van regeringssystemen hebben de Grieken en Romeinen een belangrijke rol gespeeld. Vanaf de heldensamenleving van Homerus tot het verval van het keizerschap in Rome hebben ze geëxperimenteerd met de meest uiteenlopende staatsvormen: het koningschap en de tirannie in enkele Griekse stadstaten, de democratie in Athene, de militaristische regering van Sparta, de god-koningen van de hellenistische rijken, de gemengde constitutie van de Romeinse republiek en ten slotte het keizerschap, dat meer dan vijf eeuwen standhield.
Fragment: Plato en Aristoteles over barbaren en slaven
Bekijk boek

Het Huis van Thorbecke
De geschiedenis van de parlementaire democratie
In 1848, een jaar vol revolutionaire onrust in Europa, werd onder aanvoering van de liberaal Johan Rudolph Thorbecke de Nederlandse grondwet ingrijpend gewijzigd. Onder andere de bepaling De Koning is onschendbaar; de ministers zijn verantwoordelijk werd opgenomen. Deze herziening legde de basis voor het huidige parlementaire stelsel.
Bekijk boek

Historisch Kookboek Indisch
De relatie tussen de Nederlandse en Indonesische eetcultuur bestaat al ruim 400 jaar. Het heeft zich gevormd tot een geheel eigen keuken, die we Nederlands-Indische keuken noemen. Het Historisch Kookboek Indisch vertelt de geschiedenis van deze keuken en laat zien hoe deze zich in de loop der eeuwen ontwikkelde. De heerlijke recepten volgen deze historie vanaf de zeventiende eeuw en zullen hedendaagse foodies, kook- en geschiedenisliefhebbers doen smullen.
Bekijk boek

Moord ende doodslag
Geruchtmakende zaken en geschiedvervalsing in de Middeleeuwen
‘Moord ende doodslag’ van Kees Nieuwenhuijsen gaat over geruchtmakende zaken in de Middeleeuwen, en de geschiedvervalsing die daarop soms volgde. De middeleeuwse kronieken staan vol met fantastische beschrijvingen over hoe koningen, bisschoppen en graven aan hun eind kwamen. Veelal stierven ze een gewelddadige dood door toedoen van iemand anders. Maar wat is feit en wat is fictie?
Bekijk boek

Theo Thijssen (1879-1943)
Schrijver, schoolmeester, socialist
Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923). Dat nu honderdjarige boek is ‘eeuwig mooi’ – net als het haar van Kees’ vriendinnetje Rosa Overbeek. Maar Thijssen was zo veel méér. Hij schreef ook klassiekers als Schoolland, De gelukkige klas, Het taaie ongerief en (zijn eigen favoriet) Het grijze kind. En in zijn eigen ogen was en bleef hij vooral onderwijzer.
Bespreking: Theo Thijssen, meer dan een schoolmeester
Bekijk boek

Winnie & Nelson
Portret van een huwelijk
In dit boek ontrafelt Jonny Steinberg het baanbrekende huwelijk tussen Nelson Mandela en Winnie Madikizela-Mandela. Het was een huwelijk dat niet enkel over liefde ging, maar in elk haarvat politiek was – en dat vanaf het begin voor het oog van de wereld plaatsvond. Waar Nelson afgezonderd in de gevangenis een steeds meer geïdealiseerd beeld van zijn vrouw cultiveerde, raakte Winnie juist steeds meer vervreemd van de politiek van haar gevangengenomen echtgenoot.
Bespreking: Nelson, Winnie en het einde van de apartheid
Bekijk boek