Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 4 | Signalementen week 6 >>>

Selectie week 5

De verraadster
November 1943. Franci de Munck -Siffels verricht illegale koeriersdiensten en verbergt een Joods jongetje in haar huis. Maar wanneer ze ontdekt dat haar man een relatie heeft met haar zus, geeft ze de Sicher heitsdienst het onderduikadres van haar wederhelft. Uit het liefdesdrama ontstaat een meedogenloze jacht op het verzet. De 23 -jarige, verleidelijke Franci ontpopt zich daarbij als een hondsbrutale infiltrante. Ze verraadt ruim honderdvijftig verzetsmensen en Joden. Tientallen arrestanten belanden voor het vuurpeloton of in de gaskamer. Geen andere vrouw weet in zo’n korte tijd zoveel ‘terroristen’ in Duitse handen te spelen als deze Zaanse vrouw. Haar vernietigende werk duurt maar kort.
De ziel van Parijs

In dit boek overtreft de werkelijkheid altijd de fictie, de waarheid altijd de mythe. Maak je op voor een persoonlijke ontmoeting met inquisiteurs en filles à la cuisse légère, impressionisten en kunstdieven, oplichters en bankiers, gifmengsters en chirurgijnen, collaborateurs en résistants, kubisten en anarchisten, schildersmodellen en conservatrices, terroristen en duellisten, hugenoten en katholieken, misdadigers en beulen. In hoogst intrigerende en vaak vergeten geschiedenissen zoals ‘De zaak-Chanel-Wertheimer’, ‘De gele trui van Lenin’ en ‘De verkoop van de Eiffeltoren’ komen honderden Parijse zielen weer tot leven achter de gevels, in passages of stegen, op pleinen en langs de avenues en de boulevards van de lichtstad.
Bespreking: De ‘vrouwtjes’ van Parijs
Het verhaal van Nederland

Waar komen we vandaan? Hoe zijn we geworden wie we zijn? Het verhaal van Nederland neemt de lezer mee op tijdreis, van de prehistorie tot nu. Wie waren de eerste bewoners, wie kwamen er in de loop der eeuwen allemaal nog bij? Hoe vormde ons landschap onze geschiedenis, welke rol speelden de polder, de hunebedden en de Rijn? Gebaseerd op actuele inzichten van historische experts vertelt Het verhaal van Nederland onze geschiedenis in woord en beeld. De lezer doorkruist alle provincies, alle gelederen van de samenleving en maakt kennis met talloze bekende én onderbelicht gebleven episodes.
Leven in de verbeelding

Op 29 september 2011 overleed Hella S. Haasse op 93-jarige leeftijd. Ze liet een groot, veelzijdig en indrukwekkend literair oeuvre na. In de loop van haar leven groeide zij in haar publieke rol van wijze, vriendelijke en evenwichtige beschouwer. Maar wie zat er achter het welbekende beeld dat van haar bestond? Wie was de beroemde schrijfster als dochter, echtgenote en moeder? Aleid Truijens werkte bijna acht jaar lang aan haar biografie, waarvoor ze de medewerking van de erfgenamen en toegang tot het gehele literaire en persoonlijke archief kreeg.
NAVO, hersendood of klaar voor de toekomst?

Op 4 april 1949 werd de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) in het leven geroepen ‘to keep the Russians out, the Americans in, and the Germans down’. Zeven decennia later bestaat het grootste militaire samenwerkingsverband ooit nog steeds. Toch leven we in een andere wereld met immense veiligheidsuitdagingen. Zijn we hier klaar voor? Is de NAVO ‘hersendood’, zoals de Franse president Emmanuel Macron liet optekenen? Of heeft ze net een nieuwe toekomst voor zich?
Bespreking: Hoe de NAVO nadenkt over de toekomst
Zoeken, aangrijpen en vernietigen!
De dekolonisatie van Indonesië was bijzonder gewelddadig. Wat vroeger wat besmuikt en eufemistisch de ‘politionele acties’ werden genoemd heet tegenwoordig terecht een dekolonisatieoorlog, passend in het rijtje van Vietnam tot Algerije. Het was een oorlog waarbij voor iedere gesneuvelde Nederlandse militair een veelvoud aan Indonesiërs omkwam: guerrilla’s, burgers en iedereen daartussenin. Voor het begrijpen van de Nederlandse gewelddadigheid is een focus op politiek, strategie en door bestuur en leger begane wandaden – hoe wijdverbreid ook – onvoldoende.
Bespreking: Veel Indonesische burgerdoden nam Nederlandse krijgsmacht voor lief
Ander licht op Withoos
Mathias Withoos (*Amersfoort ca. 1627-†Hoorn 1703) was in de Gouden Eeuw een vernieuwende kunstschilder met een geheel eigen variant op bos-, lusthof- en vanitasstillevens die hij situeerde in italianiserende landschappen. Hij was daarmee ook een bron van inspiratie voor tijdgenoten en (latere) navolgers. Dit is de eerste, rijk geïllustreerde monografie met oeuvrecatalogus over Mathias Withoos en zijn familie.
Artikel: Ander licht op Amersfoortse kunstenaar Mathias Withoos
Botanicus in oorlogstijd
In augustus 1944 kwam er een einde aan het leven van Hendrik Uittien. Als een van de ‘23 van Trouw’ werd hij in Kamp Vught gefusilleerd. Uittien (1898-1944) was een in binnen- en buitenland gerespecteerd wetenschapper. Als gepromoveerd botanicus, onderzoeker en leraar werkte hij mee aan de Flora Neerlandica en schreef hij smakelijke en humoristische verhalen over planten, volkscultuur, taal- en streekgeschiedenis. Grondig onderlegd, met dank aan zijn grote verzameling eeuwenoude boeken.
Bespreking: Botanicus in oorlogstijd
De maarschalk
Zora del Buono schetst een bijzonder en fascinerend beeld van communistisch Joegoslavië en het Italië van Mussolini. De twintigste eeuw in Europa aan de hand van het avontuurlijke levensverhaal van Zora del Buono, de grootmoeder en naamgenoot van de auteur. De jonge Sloveense Zora ontmoet haar toekomstige echtgenoot, radiologieprofessor Pietro del Buono, aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. Ze volgt hem naar Bari, in het zuiden van Italië, waar het communistische echtpaar een bourgeois maar actief politiek leven leidt in het verzet tegen het opkomende fascisme onder Mussolini.
Van binnen en buiten

Het dagelijks bedrijf van de Nederlandse diplomatie is vaak gehuld in mysterie. Over het werk van een ambassade is – behalve paspoorten en de nationale feestdag – niet zo veel bekend. Toch zijn Nederlandse belangen in alle windstreken ten nauwste verweven met de landspolitiek. Welke belangen zijn dit en hoe worden die daar behartigd? In deze schets van het werk voor ons land in de wereld – tekent de auteur hoe buitenlands beleid een weg vindt in vreemde talen, culturen en in de meest uiteenlopende omstandigheden.