Bij uitgeverij Atlas Contact verscheen eind vorig jaar het boek 1945, biografie van een jaar van Ian Buruma. Op de cover is een bijzondere foto te vinden van een jonge vrouw met twee maria-beelden in haar handen. Op de achtergrond de ruïne van een kerk.
Omslagbeeld NIOD vermeldt het binnenwerk, maar er is natuurlijk meer te vertellen over de foto die in december 1944 de cover van het Amerikaanse magazine Picture Post sierde. Deze week ontvingen we een mail van een dochter van de vrouw op de foto. Ze is vereerd dat de foto van haar moeder op de boekcover is geplaatst. We stelden haar een paar vragen:
Kunt u iets vertellen over de foto? Wanneer en waar werd hij bijvoorbeeld gemaakt en wat zien we eigenlijk?
Haar grootouders woonden een aantal huizen verderop en waren bezig om hun huisraad in veiligheid te brengen vanwege de voortdurende bombardementen. Mijn moeder liep juist met twee heiligenbeelden van het ene huis naar het andere toen Engelse soldaten haar aanhielden en haar vroegen om plaats te nemen op het puin van de kapotgeschoten kerk. Zij had uiteraard geen idee waarom. De soldaten maakten een foto van haar en dat was het. Tot er een aantal weken later Engelse soldaten het café binnen kwamen met een magazine. Toen mijn moeder hen iets te drinken bracht herkende ze tot haar grote verbazing zichzelf op de voorpagina. The girl with the Madonna’s stond erbij.
Uit het verhaal bleek dat de soldaten hadden aangenomen dat the little Dutch girl met gevaar voor eigen leven de beelden uit de kerk had gered.
Wat vond uw moeder van de foto en hoe doorstond zij de oorlog?
Door het feit dat ze niet alleen haar moeder maar ook nog haar enige zus is kwijtgeraakt in de oorlog is ze emotioneel toch enigszins beschadigd geraakt. Haar naam is Mia Verlaek Reijnders. Ze woont nog steeds zelfstandig met veel hulp van mijn zus maar ze begint wat tekenen van vergeetachtigheid te vertonen waardoor het niet echt meer lukt om haar het bijzondere van dit gebeuren uit te leggen. Maar wij, haar drie kinderen en haar zeven kleinkinderen, vinden het geweldig dat voor het boek van Ian Buruma juist deze foto is uitgekozen uit de onvoorstelbare hoeveelheid beschikbaar beeldmateriaal.