Wat betekent ‘amen’ aan het eind van een gebed?

Christelijke gebeden of zegenwensen worden traditiegetrouw afgesloten met het woord ‘amen’. Wat betekent dit woord eigenlijk?

Amen is afkomstig uit het Hebreeuws en betekent zoveel als ‘vast en zeker’, ‘waarachtig, zo is het’ of ‘het staat vast’. Het gaat dus om een bevestiging. Door na afloop van een gebed of zegen het woord ‘amen’ uit te spreken, beamen gelovigen wat daarvoor is gezegd. Kerkvader Justinus de Martelaar (ca. 100-165) beschrijft in zijn Apologie al hoe gelovigen tijdens een eucharistieviering eensgezind ‘amen’ zeggen na een tafelgebed.

Het woord ‘amen’ komt zowel voor in het Oude Testament (31 keer) als het Nieuwe Testament (77 keer). De eerste vermelding is te vinden in het boek Numeri, in een bijzondere passage waarin beschreven wordt hoe gehandeld moet worden als een man zijn vrouw van ontrouw verdenkt. De echtgenoot moet dan met zijn vrouw naar de priester gaan. Die moet de vrouw vervolgens water te drinken geven waarin een met inkt geschreven vervloeking is opgelost. Hetgeen daar is opgeschreven moet de vrouw overkomen, mocht zij schuldig zijn. Voordat ze het water opdrinkt, moet ze de woorden ‘Amen, amen’ uitspreken, waarmee ze dan dus de inhoud van de vloek bevestigt. Ook verschillende Psalmen eindigen met het woord ‘amen’.

Vertalingen

In de evangeliën komt men het woord geregeld tegen. In uitspraken van Jezus heeft het woord geregeld de betekenis van ‘voorwaar’. In veel Nederlandse Bijbelvertalingen is het woord vertaald.

Verschillende brieven van de apostel Paulus in het Nieuwe Testament eindigen, ook in modernere vertaling, nog wel met het woord. Bijvoorbeeld de brief aan de Galaten:

Broeders en zusters, de genade van onze Heer Jezus Christus zij met u. Amen. NBV21

Ook in de Hadith, een overlevering van uitspraken en daden van de profeet Mohammed, is het woord ‘amen’ in soortgelijke betekenis terug te vinden.

Bronnen ▼