Harry S. Truman – Amerikaanse president

Harry S. Truman (1884-1972) was de 33ste president van de Verenigde Staten. Hij bekleedde het ambt van 1945 tot 1953 en kwam in functie na de dood van Franklin D. Roosevelt. Hij is vooral bekend voor zijn rol bij het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog door het goedkeuren van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, evenals zijn bijdragen aan de vorming van de Verenigde Naties en de implementatie van het Truman-beleid, dat de basis legde voor de Amerikaanse Koude Oorlogstrategie.

De democraat volgde in 1945 zijn voorganger Franklin Delano Roosevelt op. Voordat hij officieel werd ingezworen als president, werd hij in 1944 de 34e vice-president van de Verenigde Staten. Zijn volledige naam luidt Harry S. Truman. De ‘S’ staat niet voor een naam, maar is meer een eerbetoon aan zijn grootvaders Anderson Shippe Truman en Solomon Young.

Truman-doctrine

De naam van de Amerikaan is verbonden aan de zogenaamde Truman-doctrine. Deze ging op 12 maart 1947 van start toen Truman in het Amerikaans Congres een toespraak hield waarin hij aangaf alle landen te zullen helpen die zich door het communisme bedreigd voelden. Velen zien deze toespraak als het begin van de Koude Oorlog. Truman zei onder meer:

“Ik geloof dat het de politiek van de Verenigde Staten moet zijn om vrije volken te steunen die door gewapende minderheden of door dreigingen van buitenaf met onderwerping worden bedreigd.”

Het eerste waar Harry Truman hierna voor zorgde was dat de landen Turkije en Griekenland geholpen werden. Deze landen waren eerder door de Britten financieel ondersteunt in hun strijd tegen het opkomend communisme, maar deze trokken zich vanwege een interne crisis terug. Om te voorkomen dat de Sovjet-Unie via het communisme greep zou krijgen op de Turken en Grieken, besloot Truman deze landen te helpen. De Amerikaanse president kreeg van het Congres toestemming om 400 miljoen dollar voor militaire en economische bijstand aan beide landen.

Atoombom

Na het plotselinge overlijden van president Franklin Roosevelt komt Truman, die tot op dat moment vice-president was, aan de macht. Erg bekend bij het Amerikaanse publiek was hij op dat moment nog niet, al was hij eerder al wel senator van Missouri.

Kort na de oorlog staat Truman voor een belangrijke beslissing. Worden er atoombommen op Hiroshima en Nagasaki gegooid? De president besluit de atoombom te laten gooien om zo een einde te maken aan de oorlog. Op 6 augustus 1945 wordt een atoombom op Hiroshima gegooid. Drie dagen later wordt er nog een bom gegooid. Het doelwit is dan Nagasaki. Bijna 100.000 Japanners sterven direct. In de periode hierna sterven nog duizenden Japanners. Truman heeft de twijfelachtige eer de eerste president te zijn die ooit opdracht gaf tot het gooien van een atoombom.

Na-oorlogse president

Als na-oorlogse president nam Truman enkele binnenlandse maatregelen. Hij breidde de AOW uit, startte nieuwbouwprojecten in binnensteden en spendeerde onder meer geld aan de uitbouw van gezondheidszorg en onderwijs. De Democraat heeft het echter niet makkelijk. Zeker niet nadat de Republikeinen een meerderheid hebben in het Congres. Geregeld moest Truman zijn vetorecht gebruiken. Mede door dit verzet gebruikt Truman in zijn doctrine-rede grote woorden om de Democraten ervan te overtuigen dat hulp bieden aan Turkije en Griekenland noodzakelijk is. Deze rede werd echter ook gehoord in de Sovjet-Unie en droeg er toe bij dat de relatie tussen de VS en dat land verkilden.

Marshallplan

Truman vindt het belangrijk om grip te houden op West-Europa en probeert het oprukkende communisme daarom tot stilstand te brengen. In dat kader gaat in 1947 het Marshallplan van start. Dit hield in dat de Verenigde Staten grote geldbedragen uitgaven aan het herstel van de West-Europese economieën. Op die manier kreeg Amerika er betrouwbare handelspartners bij, maar evenzo belangrijk was het voor de Verenigde Staten dat de landen in de invloedssfeer van de Amerikanen kwamen en dus minder vatbaar werden voor het communisme.

Koreaanse Oorlog (1950-1953)

Als het communistische Noord-Korea in 1950 Zuid-Korea aanvalt, krijgt Amerika in de persoon van generaal Douglas MacArthur het bevel over een militaire hulpactie van de Verenigde Naties. De vijftien landen die deelnamen aan de militaire operatie (waaronder Nederland) slaagden erin de Noord-Koreanen terug te dringen tot boven de 38e breedtegraad, de officiële scheidingslijn tussen de twee Koreas.

Communistisch China besluit de Noord Koreanen dan echter te helpen en dringt de westerse troepen terug. Generaal Douglas MacArthur stelt voor om een atoombom in te zetten tegen China maar Truman, die eerder de verwoestende werking van de bommen had gezien, weigert dit. Hij vreest dat het opnieuw gooien van een atoombom leidt tot een nucleaire oorlog.

Als Douglas MacArthur blijft aandringen op een oorlog tegen China, ontslaat Truman generaal MacArthur. In 1953 wordt er wapenstilstand tussen de twee Koreas getekend. De Koreaanse oorlog had Truman in eigen land niet erg populair gemaakt. Nu jaren later, is dat wel anders.

Klare taal

Truman stond bekend om zijn klare taal. Iets wat veel Amerikanen wel waardeerden. In 1975 blikt de Amerikaanse band Chicago nostalgisch terug op die periode met het nummer ‘Harry Truman’:

Boek: Harry S. Truman. President van Amerika in bewogen tijden