Yuri Visser
Ik wil een exemplaar van Mein Kampf in de boekenkast. Handel en herdruk van het beruchte boek zijn in Nederland echter al tijden verboden. Enkele jaren geleden werd er in de Tweede Kamer nog wel gediscussieerd over de vraag of het verbod opgeheven moest worden. Een kleine Kamermeerderheid was daar toen echter tegen.
Momenteel is het veelbesproken boek opnieuw in het nieuws. Een galeriehouder in Amsterdam blijkt het werk – dat volgens hem goed past in zijn historische collectie – te koop aan te bieden. Een dag nadat NRC Handelsblad hierover berichtte liet Federatief Joods Nederland (FJN) weten aangifte te gaan doen tegen de galeriehouder. FJN-voorzitter Herman Loonstein in de krant:
In een tijd van ongekende toename van antisemitisme is het belangrijk dat met harde hand wordt opgetreden tegen deze vorm van haatzaaien.
Galeriehouder Michiel van Eyck is het daar niet mee eens:
Het is natuurlijk bizar dat je een boek dat 80 jaar geleden is geschreven door een gefrustreerde malloot nu niet meer zou mogen verkopen terwijl het op internet vrij beschikbaar is. Ik zou dus een authentiek historisch monument niet mogen verkopen, een vreemd verhaal.
Ik ben het volledig eens met de galeriehouder. Dat Mein Kampf al lang op internet te lezen is, is wat mij betreft overigens niet zo relevant. Mein Kampf is gewoon een belangrijke historische bron en ik wil in de gelegenheid zijn het boek zo nu en dan van de plank te pakken, als dat nodig is. De Amsterdamse galeriehouder is ongetwijfeld de enige niet die het boek te koop aanbiedt, maar als je een exemplaar wilt bemachtigen dan zul je toch hard op zoek moeten. En flink in de buidel moeten tasten: het boek kost bij Van Eyck ongeveer honderdvijftig euro.
Dat een overheid een belangrijke historische bron verbiedt vind ik onbestaanbaar. Natuurlijk is er vrees dat extreem-rechtse figuren met het boek aan de haal gaan als het verbod wordt opgeheven. Dat rechtvaardigt wat mij betreft echter geen handhaving van het verbod. Steeds als het Mein Kampf-verbod ter sprake komt blijkt bovendien dat velen in de historische wereld vóór opheffing van het verbod zijn. Sterker, verschillende organisaties waaronder het CIDI pleitten in het verleden al eens voor een heruitgave van het boek (met voetnoten en een inleiding die ingaat op de gevolgen van Hitlers gedachtegoed). CIDI-onderzoeker Wim Kortenoeven zei hierover in 2007:
Want van Hitler en Mein Kampf valt veel te leren.
Dat we nog niet in een wereld zonder rassenwaan leven is duidelijk. Er valt dus nog veel te leren. Dat FJN-voorzitter Herman Loonstein tegen opheffing van het verbod is snap ik dan ook niet helemaal. Gezien zijn argument (toename van antisemitisme) zou je denken dat juist hij voor een heruitgave van het verwerpelijke boek zou zijn.
In 1974 werd ook druk gediscussieerd over Hitlers boek. Uitgever Ridderhof in Den Haag wilde toen een heruitgave op de markt brengen. Dit leidde tot veel commotie en uiteindelijk kwam er een verbod. Reeds gedrukte exemplaren werden door justitie in beslag genomen. Een bericht over de kwestie in De Tijd van 7 maart 1974:
Wat de motieven van uitgever Ridderhof veertig jaar geleden precies waren weet ik niet, maar ik kan me vinden in zijn uitspraak hierboven. Mein Kampf is een verwerpelijk, maar leerzaam en daarmee belangrijk boek. Opheffen dus, dat verbod.
– Historiek
