Iemand de duimschroeven aanzetten

1 minuut leestijd
Duimschroef - © Henk Boudewijns
Duimschroef - © Henk Boudewijns

Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?

Duimschroef -  Afbeeldingen © Henk Boudewijns
Duimschroef – Afbeeldingen © Henk Boudewijns
Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.

Iemand de duimschroeven aanzetten

Betekenis: Iemand in het nauw brengen met lastige en indringende vragen.

Verklaring: Deze spreekwijze zinspeelt op een folteringsmethode waarbij men de beschuldigde een bekentenis ontlokte door zijn duimen plat te persen tussen twee platen, die tegen elkaar werden geschroefd. In Friesland kende men drie graden van foltering waarbij in de eerste fase de duimschroeven te pas kwamen. Duimschroeven zijn onder meer nog aanwezig in de Gevangenpoort van Den Haag.

Duimschroef -  © Henk Boudewijns
Duimschroef – © Henk Boudewijns

Drs Girbe Buist (1955) studeerde Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na een korte loopbaan in de Volwasseneneducatie werkte hij 25 jaar als adviseur erfgoed bij de Stichting Kunst & Cultuur Overijssel. Eigenaar van het bureau Buistbelevingsprojecten, freelancejournalist en gids. Schrijft boeken en artikelen over regionale geschiedenis en immaterieel erfgoed.

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 53.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×