Kim Il-sung – De ‘eeuwige president’ van Noord-Korea

De Koreaan Kim Il-sung (1912-1994) was de eerste leider van de Democratische Volksrepubliek Korea. Hij leidde de communistische staat van 1948 tot zijn dood in 1994 en werd opgevolgd door zijn zoon Kim Jong-il.

De geboortedag van Kim Il-sung is nog altijd een feestdag in Korea. De ‘Grote Leider’ werd op 15 april 1912 geboren in Mangyongdae, een gebied dat later bekend zou worden als Pyongyang. Bij zijn geboorte kreeg hij de naam Kim Song-Joe. Zijn vader verdiende de kost als boer. Over de eerste jaren van Kim is weinig feitelijks bekend. In zijn eigen memoires schreef Kim Il-sung later dat zijn jeugd moeilijk en zwaar was. Zijn eerste jaren zouden vooral getekend zijn door honger en zware arbeid. En zijn officiële biografen meldden dat hij op jonge leeftijd al uiterst vaderlandslievend was en hield van krijgszuchtige spelletjes.

Het Koreaanse schiereiland was in 1910 ingelijfd door Japan. En hoewel Korea officieel dus bij Japan hoorde, bleef er een duidelijk onderscheid bestaan. Koreanen waren niet vertegenwoordigd in het Japanse parlement en profiteerden nauwelijks van moderniseringen. Verschillende Koreanen kwamen in opstand tegen de Japanners, waaronder ook de vader van Kim Il-sung, die hierdoor in 1917 werd gearresteerd. Toen hij vrijkwam, verhuisde het gezin zoals zoveel Koreanen naar de streek van Mantsjoerije, iets ten noorden van de Koreaanse grens. Hier werd de patriottische strijd voortgezet.

Guerrilla

Kim Il-sung raakte al op jonge leeftijd betrokken bij de strijd. Hij sloot zich aan bij een communistische jeugdbeweging. In 1931 moesten de Koreaanse communisten zich aansluiten bij de Chinese communistische partij. Ook Kim deed dit. Hetzelfde jaar werd Mantsjoerije bezet door de Japanners. Kim werd hierop lid van een communistische guerrilla-beweging en begon de Japanners ook met de wapenen te bestrijden.

Op initiatief van de Komintern (een wereldwijd samenwerkingsverband van communistische partijen) werden de verschillende guerrilla-eenheden samengebracht in het Mantsjoerije Volksrevolutionaire Leger. Kim, die inmiddels zijn naam Kim Il-sung (‘een ster’) had aangenomen, werd commandant van een detachement en later een divisie in het 2e leger.

In de Koreaanse geschiedenisboeken wordt Kim Il-sung beschreven als de oprichter van het Koreaanse Volksrevolutionaire Leger. Aangezien dit leger nooit bestaan heeft, doelt men hier waarschijnlijk op het hierboven beschreven 2e leger van de Komintern.

Hoewel het leger een aantal successen boekte, wist men de strijd uiteindelijk niet echt door te zetten. Veel detachementen gingen zich hierop vooral bezighouden met propaganda of men week uit naar Sovjet-Unie om daar militair verder opgeleid te worden. Ook Kim Il-sung verbleef van 1938 tot 1945 in de Sovjet-Unie. Over zijn tijd daar gaan wilde verhalen rond, al zijn die allemaal niet te verifiëren. Volgens een van deze verhalen nam de Koreaan deel aan de beruchte Slag om Stalingrad.

Na de Tweede Wereldoorlog

Met de capitulatie van Japan kwam er in 1945 een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Het Koreaanse schiereiland werd opgesplitst in twee delen, een noordelijk deel dat door de Sovjet-Unie gecontroleerd werd en een zuidelijk deel dat door de Verenigde Staten werd beheerd. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de twee zones na het vertrek van de Sovjets en Amerikanen verenigd zouden worden, maar dat liep anders.

Jozef Stalin stelde Kim Il-sung aan als voorlopig regeringsleider van de noordelijke zone. December 1945 werd hij ook secretaris van het Noordkoreaanse afdelingsbureau van de Koreaanse communistische partij. Aanvankelijk zaten er ook veel communisten in het zuiden van het schiereiland, maar al snel verschoof het communistische centrum meer naar het noorden.

Koreaanse Oorlog

Kim Il-sung vond dat de twee Korea’s verenigd moesten worden tot één communistische staat. Op 25 juni 1950 viel hij met zijn leger het zuiden binnen. Aanvankelijk boekte hij grote successen, mede doordat het zuiden volkomen verrast werd. Al op de eerste dag van de Koreaanse Oorlog nam de VN-Veiligheidsraad een resolutie aan waarin de aanval van het noorden sterk werd veroordeeld. Binnen enkele maanden wisten de Noord-Koreanen desondanks vrijwel het gehele Zuid-Koreaanse grondgebied in handen te krijgen. Ook de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul werd bezet.

De Verenigde Naties besloten Zuid-Korea militair te steunen. Behalve de Verenigde Staten maakten ook onder meer Canada, Frankrijk, Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk deel uit van een VN-troepenmacht. Deze wist de Noord-Koreanen terug te dringen, maar toen die steun kregen van China keerde het tij. De VN-troepenmacht werd uiteindelijk teruggedrongen tot de 38ste breedtegraad. Op 27 juli 1953 werd een wapenstilstand gesloten tussen Noord- en Zuid-Korea. Bepaald werd onder meer dat er een demarcatielijn en een gedemilitariseerde zone moest komen. Deze vormt nog altijd de grens tussen de twee Korea’s.

De Koreaanse Oorlog wordt ook wel de enige ‘hete oorlog’ van de Koude Oorlog genoemd. Tijdens en direct na de oorlog wist Kim Il-sung zich te ontdoen van veel van zijn vijanden. Rond zijn eigen persoon en familie ontwikkelde hij een cultus waarin hijzelf bijna als god werd vereerd. Hij liet zichzelf suryong of ‘opperste leider’ noemen en vormde Noord-Korea stukje bij beetje om tot een stalinistische arbeidersstaat.

Juche

In 1955 ontwikkelde de Koreaan de zogenoemde Juche-ideologie. Uitgangspunt van deze ideologie was dat een volk zelfredzaam moest zijn. Noord-Korea moest volledig onafhankelijk worden van de buitenwereld. Als gevolg hiervan werd bijvoorbeeld de landbouw gecollectiviseerd en de nog bestaande particuliere bedrijven werden genationaliseerd. Op 14 april 1965 lanceerde Kim Il-Sung tijdens een speech de drie fundamentele Juche-principes: politieke onafhankelijkheid (chaju), economische zelfvoorzienendheid (charip) en zelfverdediging (chawi). Deze vormden de basis voor het nieuwe Noord Korea. Een ander belangrijk component van de Juche-ideologie is de gedachte dat de wil van de massa vertegenwoordigd wordt door de leider. Al diens daden zouden de behoefte van de samenleving weerspiegelen.

Na de dood van Jozef Stalin in 1953 was Noord-Korea zich steeds onafhankelijker op gaan stellen van de Sovjet-Unie. Kim Il-sung bleef wel toenadering zoeken tot andere communistische landen, maar sloot zijn eigen land tegelijkertijd steeds hermetischer af van de buitenwereld. De Koreaan ontving in deze jaren verschillende communistische leiders, waaronder de Roemeense dictator Ceauşescu die zich liet inspireren door de persoonlijkheidscultus rond de Koreaanse leider. Ten opzichte van Zuid-Korea stelde Kim Il-sung zich fel op en in de jaren zestig waren er ook enkele gewelddadige incidenten. Begin jaren zeventig verklaarden beide landen echter stappen te willen zetten richting hereniging. Onderhandelingen hierover kwamen echter nooit echt van de grond.

Overlijden

Kim Il-sung overleed op 8 juli 1994 en werd opgevolgd door zijn zoon Kim Jong-Il. Voor de eerste president werd in Pyongyang een enorm mausoleum gebouwd, het Kumsusanpaleis. Kim Jong-il zou hier later ook opgebaard worden.

De regering kende Kim Il-sung na zijn dood de symbolische titel ‘Eeuwige President van de Republiek’ toe. Officieel is Kim, hoewel hij dood is, hierdoor nog altijd president van Noord-Korea. Hij is de grootvader van de huidige leider van Noord-Korea: Kim Jong-un.

Bronnen ▼