Dark
Light

Bijbelverhalen in de kunst en literatuur

Auteur:
1 minuut leestijd

Jan Havicksz. Steen, Emmaüsgangers, ca. 1666, olieverf op doek, Rijksmuseum, Amsterdam
Jan Havicksz. Steen, Emmaüsgangers, ca. 1666, olieverf op doek, Rijksmuseum, Amsterdam
Museum Catharijneconvent laat in een nieuwe tentoonstelling zien hoe bijbelverhalen zijn ingebed in de kunst en cultuur van de Lage Landen. Titel van de tentoonstelling, die aankomende zaterdag geopend wordt, luidt: Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen.


Kunstenaars uit Holland en Vlaanderen gebruiken in de zestiende en zeventiende eeuw de eigen omgeving als decor voor het weergeven van bijbelse geschiedenissen. Bekende verhalen spelen zich vaak heel dichtbij af. Niet in verre warme streken, maar in een eigentijdse omgeving, herkenbaar voor de toeschouwer, zoals de verloren zoon in een Hollandse kroeg, de volkstelling in een besneeuwd Vlaams dorp en Jezus op bezoek bij Marta en Maria in een zeventiende-eeuwse keuken. Schilderijen van de oude meesters verbeelden niet alleen bijbelse geschiedenissen, maar geven ook een indruk van de rijkdom, pracht, grofheid en armoede van het leven in de Lage Landen.

Abraham en Sara, Isaak en Rebekka, Jozef en zijn jaloerse broers, het zijn geschiedenissen vol romantiek, spanning en emotie. Mensen omringen zich graag met deze verhalen. Bijbelse helden en heldinnen fungeren vaak als voorbeeld. Daarom komen zij niet alleen voor in spectaculair geïllustreerde bijbels en op kostbare schilderijen, maar ook op gebruiksvoorwerpen, zoals wiegen en kasten.

Maerten de Vos, Mozes met de tafelen der wet te midden van Israëlieten als portraits historiés verbeeld door de Antwerpse familie Panhuys met verwanten en vrienden, ca. 1574, olieverf op paneel, Museum Catharijneconvent, Utrecht
Maerten de Vos, Mozes met de tafelen der wet te midden van Israëlieten als portraits historiés verbeeld door de Antwerpse familie Panhuys met verwanten en vrienden, ca. 1574, olieverf op paneel, Museum Catharijneconvent, Utrecht

Dat gebeurt ook in portretten: opdrachtgevers laten zich portretteren als bijbelfiguur, soms ook in hun eigen woonplaats. Zo spelen niet alleen de Lage Landen, maar ook de inwoners ervan een rol in weergaven van bijbelverhalen: mensen zijn letterlijk ‘thuis in de Bijbel’.

De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap, dat dit jaar zijn 200-jarig jubileum viert. Komend voorjaar zendt de RKK een televisieserie uit waarin Antoine Bodar schilderijen bespreekt die op de tentoonstelling te zien zijn. Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen is te zien van 8 februari tot en met 10 augustus 2014.

×