Samenwerkingsrubrieken | Pagina 7

Bericht in de 's Gravenhaagsche Courant van 30 november 1813 (KB)

Koningshuis·Nieuws van toen·Samenwerkingsrubrieken

Terugkeer van erfprins Willem Frederik in Scheveningen

Net als tweehonderd jaar geleden komt op 30 november 2013 te Scheveningen de ‘prins van Oranje’ aan land. Ditmaal een stand in, maar in 1813 arriveerde erfprins Willem Frederik daar. Negentien jaar eerder was hij met zijn ouders naar Engeland uitgeweken, toen de Fransen de Republiek binnenvielen. Nadat Napoleons legers waren verslagen in oktober 1813 stortte het Franse rijk in.

Samenwerkingsrubrieken·Slavernij

Kroon voor de grote koning van Ardra

Alle voorwerpen die in deze serie langskomen, zíjn niet alleen geschiedenis, maar hebben zelf een geschiedenis. Ze zijn allemaal met een bepaald doel gemaakt en gebruikt, maar in de loop van de tijd kan de functie zijn veranderd en kunnen nieuwe eigenaren er een andere betekenis aan hebben gehecht. Als ze uiteindelijk in een museum terecht zijn gekomen, zijn ze

Cartografie·Samenwerkingsrubrieken·Topstukken KB

Ortelius’ wereldatlas, 1571

Expositie Topstukken KB Met steun van de Vereniging Vrienden kon de KB in 2013 een mooie atlas verwerven: een exemplaar van de Nederlandse editie van het Theatrum Orbis Terrarum van Abraham Ortelius uit 1571. Dit werk wordt beschouwd als de eerste moderne atlas, dat wil zeggen een boek dat in een bepaalde oplage bij een uitgever verscheen en kaarten bevat,

The Inaugural Adress of John Fitzgerald Kennedy, President of the United States. Worcester: Achille J. St. Onge, 1961, 1963 – 7 x 5 cm. – Museum Meermanno

Amerikaanse geschiedenis·Geschiedenisboeken·Samenwerkingsrubrieken

John F. Kennedy’s inaugurale rede

Achille (“Archie”) St. Onge (1913-1978) werkte fulltime voor een enveloppenfabriek in Worcester (Massachusetts, USA). In bibliofiele kringen werd hij bekend met de 46 zeer verzorgde miniatuurboeken die hij tussen 1935 en 1977 uitgaf. St. Onge publiceerde literaire teksten van schrijvers als Thoreau, Swinburne en O´Neill, historische klassiekers als Magna Charta en The Declaration of Independence en Inaugural Adresses van zes

Bauxietmijn met installaties bij Moengo - Foto: oorlogsbronnen.nl

Samenwerkingsrubrieken·Suriname·Tweede Wereldoorlog·Zuid-Amerika

Object uitgelicht: Bauxietfabriek te Moengo

De Surinaamse economie bloeide tijdens de Tweede Wereldoorlog op. Dat had alles te maken met een grondstof die in de Surinaamse bodem zat: Bauxiet.

Filibert Bouttats (II), Consult van de medicijnen inde swaere siekte van den grooten Sultaen ende remedie van hem haest te genesen. Ets, 1683. Rijksmuseum

Eerste Wereldoorlog·Opinie·Samenwerkingsrubrieken·Turkije

Turkije, de zieke man van Europa

De nederlaag van de Turken wordt in de voorstelling verbeeld door de Turkse sultan Mehmet IV die ziek in bed ligt. Een opschrift vermeldt dat hij deze sware siekte in Wenen heeft opgelopen en een keur van artsen, piskijkers en andere kwakzalvers heeft zich om het ziekbed verzameld.

Religieuze geschiedenis·Samenwerkingsrubrieken·Topstukken KB

Getijdenboek van Simon de Varie, vijftiende eeuw

Expositie Topstukken KB Een getijdenboek is in de late Middeleeuwen het belangrijkste gebedenboek voor leken en wordt vaak in opdracht vervaardigd. De miniatuur toont Maria met het Christuskind binnen een lijst van akeleien. De kleine Christus heeft zijn handje op de rand gelegd, waardoor op subtiele wijze een ruimte tussen de bloemenrand en de voorstelling wordt geschapen.

Gehoorzaal Teylers Museum, medaillon van Huygens]

Samenwerkingsrubrieken·Teylers Verzameling

Historiezucht

In de negentiende eeuw raakte een groot publiek geïnteresseerd in de eigen geschiedenis. Steden richtten monumenten op om helden te vereren, musea openden hun deuren en er verschenen goedkope geschiedenisboekjes. Geschiedenis werd iets van de mensen zelf en er ontstond een hang naar het verleden. Marita Mathijsen beschrijft het ontwaken van dit historisch besef in haar boek Historiezucht. Naar aanleiding

Azië·Kunstgeschiedenis·Nederlands-Indië·Samenwerkingsrubrieken

De gevangenneming van prins Diponegoro door generaal De Kock

Momenteel is een discussie gaande over het opstellen van een zwarte canon van de Nederlandse geschiedenis, aangezwengeld door Chris van der Heijden in de Groene Amsterdammer. Al enige jaren loop ik met plannen rond om een grote tentoonstelling over ditzelfde onderwerp te maken, de zwarte bladzijden van onze geschiedenis. De Java-oorlog mag daarin zeker niet ontbreken, vandaar deze keuze voor

Religieuze geschiedenis·Samenwerkingsrubrieken·Topstukken KB

Trivulzio-getijdenboek, vijftiende eeuw

Expositie Topstukken KB In 2002 krijgt de Koninklijke Bibliotheek een kostbaar getijdenboek ten geschenke. Met een geschatte waarde van zes miljoen euro is dit het duurste particuliere geschenk dat ooit aan een culturele instelling in Nederland aangeboden is. Het maakte eens deel uit van de verzameling van de prinsen van Trivulzio te Milaan. Een getijdenboek is in de late Middeleeuwen

De F.K. 23 Bantam (Foto: Rijksmuseum Amsterdam)

Eerste Wereldoorlog·Luchtvaartgeschiedenis·Samenwerkingsrubrieken

De F.K. 23 Bantam – Het beroemde vliegtuig van Frits Koolhoven

In de nazomer van 1919, tijdens de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (E.L.T.A.), raasde een uiterst wendbaar tweedekkervliegtuigje door het Amsterdamse luchtruim. Tijdens deze baanbrekende vlucht moeten de torens van het Rijksmuseum een onmiskenbaar oriëntatiepunt zijn geweest.

Azië·Japan·Samenwerkingsrubrieken·Verdieping van Nederland·VOC

Eisen van de keizer, 1814

Ruim twee eeuwen, van 1639 tot 1854, is de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) de enige westerse handelspartner van Japan.

Portret van Alexine door J.B. van der Hulst, 1839 – Alexine was vier jaar oud toen dit portret van haar werd gemaakt. De schilder Van der Hulst werkte ook voor het hof. (Collectie Tinne Family Archives)

oh oh Den Haag·Samenwerkingsrubrieken

Alexine Tinne: Afrikaanse avonturen van een Haagse dame

Het leven van Alexine Tinne (1835-1869) laat zich lezen als een avonturenroman. Alexandrine, zoals ze officieel heette, werd geboren in Den Haag. Aan het statige Lange Voorhout groeide zij op tot een jonge, eigenzinnige vrouw die lak had aan conventies. Ze werd een van de eerste vrouwelijke fotografen in Nederland en ondernam samen met haar moeder avontuurlijke reizen naar Afrika.

Blauwe brieventas, Istanbul, 1728 – zijde, floszijde, goud- en zilverdraad – Rijksmuseum Amsterdam

Samenwerkingsrubrieken

Diamanten en geborduurde brieventassen

Deze maand niet één object, maar een ensemble: een herenring met een knots van een diamant, twee prachtig geborduurde brieventassen, een dolk en een wandelstok met een gouden knop zijn vorig jaar door het Rijksmuseum verworven. Het waren persoonlijke bezittingen van Cornelis Calkoen (1696-1764), ambassadeur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in Istanbul in de achttiende eeuw.

Samenwerkingsrubrieken·Tweede Wereldoorlog·Verzet

Held van de maand oktober: Abdol-Hossein Sardari

Exclusieve kaviaar, champagne in overvloed, de hipste livemuziek, interessante gasten en de mooiste vrouwen van de stad – ze waren allemaal te vinden op de bruisende feesten die de jonge, Iraanse diplomaat Abdol-Hossein Sardari (1914-1981) in het Parijs van 1940 organiseerde. De stad was, samen met de rest van Noord-Frankrijk, bezet door nazi-Duitsland.

Nieuws van toen·Samenwerkingsrubrieken

Beurskrach van Wall Street, 27 oktober 1929

‘Black Friday’ in 1929, de beurskrach in New York, had ernstige gevolgen. Ook Nederland kreeg er de klappen van. Tot ver in de jaren dertig leidde de economische crisis tot grote werkloosheid en sociale onrust.

De duikboot van Lipkens – Rijksmuseum Amsterdam

Maritieme geschiedenis·Samenwerkingsrubrieken

De duikboot van Antoine Lipkens

Op 21 december 1906 nam de Koninklijke Marine haar eerste onderzeeboot, de Hr.Ms. O 1, officieel in gebruik. Anderhalf jaar eerder was op de scheepswerf van de Koninklijke Maatschappij De Schelde te Vlissingen de kiel gelegd van deze duikboot, die toen nog luisterde naar de zeer toepasselijke naam Luctor et Emergo (ik worstel en kom boven).

De wereld in haar zondagspak. Een geschenk voor de leergrage jeugd, ca. 1870

Samenwerkingsrubrieken·Slavernij·Verdieping van Nederland

Negers: niet bang voor tijgers, wél voor christenen

De wereld in haar zondagspak. Een geschenk voor de leergrage jeugd, ca. 1870 Koninklijke Bibliotheek In dit ingekleurde prentenboekje uit ca. 1870 komen verschillende naties in woord en beeld aan de orde, waaronder ‘Bergschotten’, ‘Nederlandsche landlieden’, ‘Bengalezen’, ‘Perzianen’ en ‘Esquimaux’. Ieder plaatje gaat vergezeld van een gedichtje van zes regels over een eigenschap van het beschreven volk. In een Naschrift

Geschiedenisboeken·Religieuze geschiedenis·Samenwerkingsrubrieken

Boek van de Maand: Gerestaureerde incunabel uit 1497

In 1908 meldde de Belgische verzamelaar V.A. de la Montagne dat hij een exemplaar had gekocht van een tot dan toe een onbekende druk van de Leidse drukker Hugo Janszoon van Woerden. Het boekje, dat ‘in wandalen handen was geweest’, was zwaar gehavend: sommige bladen ontbraken volledig, andere verkeerden in een beroerde staat, onder meer omdat de houtsneden er ruw

De twee kaarten, met elkaar vergeleken i MapAnalyst - Afb: Cartografisch instituut Edward Wells

Cartografie·Geschiedenis op de Kaart·Opinie

Een ‘goede’ antieke landkaart van het graafschap Zutphen

Zoals eerder geschreven in de blog over de befaamde Veluwekaart, vormen antieke landkaarten al jaren een enorme fascinatie. En gelukkig niet voor mij alleen. Er zijn talrijke liefhebbers en verzamelaars van landkaarten en topografische grafiek. Velen daarvan ontmoet ik in mijn antiquariaat. En sinds enige tijd ook online.

Het Behouden Huys met daaromheen enkele vossenvallen – Illustratie uit het reisverslag van Gerrit de Veer, ca. 1610 – Rijksmuseum Amsterdam

Maritieme geschiedenis·Samenwerkingsrubrieken

Kleding uit het Behouden Huys

Veel Nederlanders zagen enige tijd geleden de 3D speelfilm die Reinout Oerlemans maakte over de beroemde overwintering in het Behouden Huijs. In de zomer van 1596 vertrokken twee schepen uit Amsterdam in de hoop een noordelijke doorvaart naar China te vinden.