Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 9 | Signalementen week 11 >>>

Selectie week 10

De boekenkist van Hugo de Groot

In ‘De boekenkist van Hugo de Groot’ vertelt Van Cruyningen aan de hand van De Groots ontsnapping uit Slot Loevenstein het levensverhaal van een van Europa’s grootste wetenschappers uit de 17e eeuw. Vierhonderd jaar geleden, op 22 maart 1621, wist Hugo de Groot verstopt in een boekenkist te ontsnappen uit Slot Loevenstein. Het is een bekend gegeven, maar het blijvende belang van De Groot als rechtsgeleerde, schrijver, historicus en theoloog, is veel minder bekend.
Fragment: De boekenkist(en) van Hugo de Groot
Het land moet bestuurd worden

In een versplinterd politiek landschap werden de afgelopen tien jaar de grootste systeemveranderingen van na de Tweede Wereldoorlog doorgevoerd. De arbeidsmarkt, de woningmarkt, de energiemarkt, het bankenstelsel, het pensioenstelsel, het zorgstelsel, om er maar een paar te noemen, gingen allemaal op de schop. Hoe kon dat met kabinetten die opereerden zonder een vaste meerderheid in het parlement? Was het de poldercultuur, die ons op papier onbestuurbare land bij elkaar en gaande houdt?
Bespreking: Land van polderaars en technocraten
De Amsterdamse Rivierenbuurt

Wat hebben Anne Frank, Michael Jackson, Wim Kieft, Audrey Hepburn, Willem Holleeder en Sonja Barend met elkaar gemeen? Ze figureren allemaal in De Rivierenbuurt. Honderd jaar schoonheid & schuld, de eerste biografie van deze fascinerende buurt in Amsterdam-Zuid. Bert Esselink beschrijft op meeslepende wijze de geschiedenis, architectuur en bewoners van de buurt die begin vorige eeuw werd ontworpen als onderdeel van Berlages Plan Zuid.
Snouck

‘Een der grootsten is ons ontnomen’, kopte De Telegraaf toen Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936) was overleden. Snouck had een avontuurlijk en rijk leven geleid. Als jonge geleerde leefde hij als moslim in Mekka en hij studeerde er in de Grote Moskee. Vervolgens werd hij adviseur van het koloniale bestuur in Nederlands-Indië, waarvoor hij het Nederlandse beleid ten aanzien van de islam ontwierp. Samen met generaal Van Heutsz zorgde hij voor de verovering van Atjeh.
Bespreking: Te wapen met Van Heutsz, inspirator van Soekarno
Vuistrecht en wisselgeld

1 maart 1871. De Duitse overwinnaar viert de capitulatie van Parijs met een triomfantelijke intocht in de Franse hoofdstad. Als een laatste daad van verzet hebben de Parijzenaren een provisorische barricade opgeworpen in de doorgang onder de Arc de Triomphe, zodat de Duitse troepen om de boog heen moeten marcheren. Het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog is nauwelijks denkbaar zonder de oorlog die veertig jaar eerder enorme impact had op de machtsverhoudingen in Europa: de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871. Pruisen, onder leiding van rijkskanselier Otto von Bismarck, streefde ernaar de verschillende Duitse staten te verenigen tot één Duits keizerrijk.
Bespreking: De Frans-Duitse oorlog en Nederland
Het wereldrijk van het Tweestromenland

In ‘Het wereldrijk van het Tweestromenland’ beschrijft Daan Nijssen de geschiedenis van Mesopotamië in de oudheid. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei. Maar ook deze grootmacht moest in 539 v.Chr. pas op de plaats maken voor het Perzische Rijk, onder de legendarische koning Cyrus de Grote.
Bespreking: Wee de bloedstad
Link: Interview met de auteur
Kwartetmoord

Op klaarlichte dag worden in een growshop op brute wijze vier mannen doodgeschoten. Ze worden doorzeefd met kogels. Het zijn de harde wetten van de hennepteelt. Drie leden uit één gezin krijgen levenslang. Deze bizarre zaak wordt landelijk bekend als De Kwartetmoord, een van de meest spraakmakende en lugubere misdrijven van de afgelopen jaren. Niet alleen vanwege het aantal slachtoffers, maar vooral ook door de manier waarop deze vier mannen om het leven worden gebracht. Ze worden van zeer dichtbij met meerdere kogels doorzeefd.
Papieren paradijs

Een meeslepende historische roman, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van domineesvrouw Anna Pannekoek, die in 1845 tegen haar zin naar Suriname emigreerde. ‘Papieren paradijs’ van Marlies Medema vertelt het waargebeurde verhaal van een domineesvrouw die niet naar Suriname wil emigreren. Maar toch drijven de ambities van haar man, dominee Arend van den Brandhof, haar in 1845 de oceaan over. Hij gelooft dat het leven in Suriname beter is dan in Nederland, dat op dat moment zo goed als failliet is.
Prikkeldraad en bamboesperen

Een Javaans ‘troostmeisje’, een Japanse kampcommandant, een Indo-Europese krijgsgevangene aan de Birmaspoorlijn, een Hollands meisje in een jappenkamp. In Prikkeldraad en bamboesperen laat Bruni Adler in 37 openhartige interviews de laatste stemmen horen van hen die de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende dekolonisatiestrijd in Indonesië meemaakten.
Antara Nusa

Door de jaren heen is er heel wat geschreven over afwikkeling en verwerking van het einde van Indië. Opvallend dominant is daarbij de stem van de totoks [witte Nederlanders]. Dit boek wil de lezer een alternatief, meerstemmig perspectief aanbieden. Aan het woord komen ouderen van Indische, Molukse, Timorese, Indonesisch-Chinese en Surinaamse afkomst.