Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 37 | Signalementen week 39 >>>

Selectie week 38

De grenzeloze rivier
In De grenzeloze rivier neemt Mathijs Deen de lezer mee in zijn unieke wereld: het schemergebied tussen feit en fictie, wetenschap en verbeelding. ‘Stel dat de rivier een personage is, dan heeft hij ook een geboorte en een dood. Vertel me hoe hij is ontstaan.’ Die vraag stelt Mathijs Deen op een zonnige septemberdag aan zijn tafelgenoot, een geoloog. Het antwoord dat volgt is het begin van een reis die de lezer meevoert van een tijd ver voordat we spraken van een Europees continent naar de dagen van nu, waarin schippers de rivier de Rijn nog altijd als een levend wezen zien, een persoon.
De nalatenschap

Als Menachem Kaiser besluit om een huis terug te vorderen dat ooit aan zijn Joodse familie toebehoorde, weet hij niet waar hij aan begint. Hij reist af naar de Poolse stad Sosnowiec, waar hij de hulp inroept van een advocaat die ‘The Killer’ wordt genoemd. De afdaling in het verleden brengt Menachem dichter bij de grootvader die hij nooit gekend heeft.
De nalatenschap is een fascinerende zoektocht naar een verloren gewaand bezit, naar de betekenis van familie en herinneringen, en hoe je recht kunt doen aan de geschiedenis.
De spreeuw van Mozart

Dieren spreken zo tot onze verbeelding dat ze doordringen tot de culturele canon. Zoals de tamme spreeuw die Mozart inspireerde tot twee pianoconcerten, de wolf die vriendschap sloot met de heilige Franciscus van Assisi, of Harriet, de reuzenschildpad die Darwin tijdens zijn reis met de Beagle van de Galapagoseilanden meebracht en die daarna nog zo’n 170 jaar zou hebben geleefd. In dit geestige en speelse boek wekt Elena Passarello zeventien legendarische dieren tot leven. Daarbij verweeft ze wetenschap met geschiedenis, mythologie en literatuur, en verbindt ze prikkelende observaties aan meer filosofische vragen over de verhouding tussen mens en dier.
De Romeinse heerbaan

Van west naar oost, dwars door Vlaanderen, liep vroeger de Romeinse heerbaan van Kassel naar Tongeren. Hij verbond de kuststad Boulogne-sur-Mer met de Rijnstad Keulen en maakte deel uit van een groot en complex netwerk van (water)wegen dat Rome verbond met de verste uithoeken van het Romeinse Rijk. Men spreekt in dat verband trouwens terecht van militaire wegen, De Romeinen slaagden erin om uiteindelijk een voor die tijd schitterend wegennet te realiseren van nagenoeg 120.000 kilometer.
Bespreking: Pleidooi voor een Romeinse heerbaan
FC Barcelona – Het imperium

FC Barcelona is de best verdienende voetbalclub ter wereld en ook een van de invloedrijkste. Met ongeveer 214 miljoen volgers op sociale media heeft Barça meer gemeen met grote multinationals dan met menig andere voetbalclub. Simon Kuper ontrafelt het geheim van dit Catelaanse miljoenenimperium, met speciale aandacht voor Johan Cruijff en Lionel Messi, de twee grootste sterren uit de clubgeschiedenis. Messi is sinds zijn dertiende een constante factor in het succes van de club geweest. Kan de club de topprestaties ook zonder hem prolongeren?
Hierna

In deze boeiende cultuurgeschiedenis verdiept Catherine Wolff zich in de manier waarop mensen en culturen de hemel door de eeuwen heen hebben gekarakteriseerd. Het is een cultuurgeschiedenis van de hemel vanuit zowel religieuze als niet-religieuze visies. Welk beeld hebben we van de hemel? Wie of wat zouden we daar kunnen tegenkomen? In deze boeiende cultuurgeschiedenis verdiept Catherine Wolff zich in de manier waarop mensen en culturen de hemel door de eeuwen heen hebben gekarakteriseerd. Ze beschrijft hoe verschillende religies en geloofsovertuigingen dit idee hebben ingekleurd en hoe niet-religieuze invloeden vanaf de Verlichting tot de hedendaagse niet-religieuze visies op de hemel daarop hebben ingewerkt.
Missie Turkije

Het is mei 1914: Nederlands diplomaat Louis Constant Westenenk is met een missie naar Constantinopel vertrokken, in het Turkse hart van het Ottomaanse Rijk. Namens de Europese grootmachten heeft hij de opdracht gekregen om als inspecteur-generaal in Oost-Anatolië een semi-onafhankelijk gebied te besturen waar Armeniërs, onderdrukt door groeiend Turks nationalisme, hun toevlucht kunnen zoeken. Dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Roemloos wordt Westenenks missie afgeblazen als Ottomaans Turkije zijn eerste schreden zet op het strijdtoneel. Het zal de preambule vormen voor de Armeense Genocide.
Bespreking: Een onmogelijke missie aan de vooravond van de Armeense genocide
Ontsnapt uit het Apeldoornsche Bosch

De joodse comedyschrijver ELI ASSER (1922–2019) werkte in 1942 als leerling-verpleger in de joods psychiatrische instelling ‘Het Apeldoornsche Bosch’ om zo de Arbeitseinsatz te ontlopen. In de fatale nacht, van 21 op 22 januari 1943, werd de inrichting door de nazi’s ontruimd en kon Eli ternauwernood met zijn vriendin Eefje Croiset ontsnappen, vluchtend dwars door sloten en weilanden. De twee doken onder en overleefden tot aan de bevrijding. De gebeurtenissen hadden Eli zo aangegrepen dat hij na de oorlog er slechts in de derde persoon over kon schrijven.
Roman van Heinric & Margriete van Limborch

Margriete verdwaalt tijdens een jachtpartij, wordt ontvoerd en belandt uiteindelijk aan het hof van de keizer van Constantinopel, dat door de sultan van Babylonië belegerd wordt. Haar broer Heinric beleeft op zoek naar zijn zuster talloze avonturen en maakt als onbesuisde jongen een hoofse ontwikkeling door, die hem laat zegevieren op alle fronten. Ook het amoureuze. Er wordt stevig gevochten maar ook gediscussieerd over het wat en hoe van de hoofse liefde.
Seriemoordenaars in de Lage Landen

‘Seriemoordenaars zijn onder ons’, zegt Carlo Schippers van de Nationale Politie. Want dat serial killers alleen maar buiten onze landgrenzen actief zijn is een illusie. Ook hier zijn seriemoordenaars actief die op kwetsbare mensen jagen en hen gewelddadig om het leven brengen. En niet alleen in vroeger tijden. De meest recente seriemoordenaar die hier slachtoffers maakte, is onlangs veroordeeld. De feiten zijn even gruwelijk als die van beruchte seriemoordenaars in Rusland, Engeland of de Verenigde Staten. Zoals de Nederlandse straatrover Patrick S., het Monster van Spijkenisse, die de ledematen van een van zijn slachtoffers in de schuur bewaarde.
Fragment: De broeder des doods