Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 48 | Signalementen week 50 >>>

Selectie week 49

De Feniciërs
Tussen 1500 en 400 v.Chr. waren de Feniciërs – afkomstig uit Fenicië, het huidige Libanon – de belangrijkste en succesvolste zeevaarders en handelaars rond de Middellandse Zee. Zij stichtten overal koloniën, waarmee ze de handel over zee, na het verval van het Minoïsche Kreta, in stand hielden totdat de Romeinen de suprematie in het Middellandse Zeegebied overnamen. Jigoulov vertelt hun geschiedenis.
Fragment: Antieke auteurs over de Feniciërs
Kunst voor das Reich
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vond er een immense kunstroof plaats. Vanuit de bezette gebieden versleepten de nazi’s kunst naar Duitsland om ambitieuze collecties op te zetten. Voor het eerst wordt dat verhaal voor België verteld. Hoe konden schilderijen van Memling, Van der Weyden, Brueghel, Jordaens en Cranach zomaar het land verlaten? De nazi’s haalden woningen leeg, roofden kunst, dwongen eigenaars te verkopen en spendeerden miljoenen rijksmarken op de kunstmarkt.
De wereld
Zo’n 950.000 jaar geleden liep een gezin van vijf langs de kust. De voetstappen die zij achterlieten zijn de oudste ooit gevonden. Voor historicus Simon Sebag Montefiore vormen ze het begin van een nieuw soort wereldgeschiedenis: een familiegeschiedenis die alle tijdperken en continenten overspant en waarin familiebanden centraal staan. In dit boek vertelt Montefiore de geschiedenis van de wereld aan de hand van de grootste dynastieën uit de historie.
Fragment: Afrikaanse macht: de ghana’s en de Fatimiyya
Alma’s dochters
Aan de rand van een Italiaanse vallei vindt Lili eindelijk haar Air-Francekoffertje terug. Eruit vallen de levens van haar voormoeders, van Alma, Elly en Sylvia. Vrouwen die, net als zijzelf, pioniers waren op allerlei terreinen: de letteren, de journalistiek, de film. Hoe komt het dan dat hun namen in de geschiedenis nauwelijks voorkomen? Ze leefden naast Aletta Jacobs, Marga Klompé en de Dolle Mina’s. Maar in het dagelijks leven van Alma en haar dochters bleven mannen het middelpunt van het universum.
Fragment: Alma Bimmermann, pionier in Nederlands-Indië
Wierdenlandschap
Wierden zijn er in allerlei afmetingen en verschijningsvormen. Van grote dorpswierden, soms deels afgegraven, tot bescheiden huiswierden die alleen bij een lichte nevel zichtbaar worden. Het zijn oude woonheuvels die ooit werden opgeworpen om de bewoners tegen de stormvloed te beschermen. De kuststrook van Groningen ligt er nog altijd mee bezaaid.
Bespreking: De schoonheid van het Groningse wierdenlandschap ontleed
Noord-Korea zegt nooit sorry
Op 17 september 1996 strandt een Noord-Koreaanse spionage-onderzeeër voor de kust van Zuid-Korea. De zesentwintig bemanningsleden gaan aan land. Zuid-Korea slaat groot alarm en mobiliseert veertigduizend soldaten: wat volgt is een ijzingwekkende en bloederige klopjacht naar de aangespoelde Noord-Koreaanse bemanningsleden.
Bespreking: Nooit sorry, maar soms spijt
Gandhi
Mahatma Gandhi is een bescheiden man, die uitgroeide tot de grote leider van het Indiase volk. Hij zette zich onvermoeibaar in voor harmonie tussen hindoes en moslims, voor acceptatie van kastelozen als gelijkwaardige burgers en voor de positie van vrouwen. Met kleinschalige dorpseconomieën en een sobere, vegetarische levensstijl bestreed hij honger en armoede. Tegelijkertijd zocht hij steeds opnieuw naar de essentie van het leven. ‘Moraliteit’ was bij Gandhi gedurende zijn hele leven de basis van zijn handelen.
De uitvinding van het individu
Dit boek is een moderne klassieker die ons op andere manier laat kijken naar onszelf en onze geschiedenis. ‘De uitvinding van het individu’ van Larry Siedentop laat zien hoe in de westerse samenleving het vrije individu belangrijker werd dan de groep, de stam en de familie. Wij zijn allemaal onszelf en daarin allemaal gelijk. Dit proces, dat het fundament vormt van onze liberale democratieën, begon niet in de Renaissance, zoals vaak wordt gedacht, maar vond zijn aanvang bijna 2000 jaar geleden, in het vroege christendom.
Vlucht uit het Jagershuis
Chocolademagnaat Theodoor Driessen,zijn vrouw en vijf kinderen zitten in september 44 tussen twee vuren. Ze kunnen geen kant op. Overal loert gevaar. Dit boek sluit aan bij het stripboek “Slag om Arnhem“. De nadruk ligt nu op de burgers. Het vertelt hoe het is om als bevoorrecht gezin, stukje bij beetje, alles te verliezen en tenslotte huis en haard te verlaten op zoek naar een veilig heenkomen.
Bournville
In Bournville, een buitenwijk van Birmingham, viert een familie in 1945 Bevrijdingsdag. Terwijl Engeland probeert te begrijpen wat er is gebeurd tijdens de oorlog, volgen nog zes nationale festiviteiten: kroningen en voetbalfinales, een sprookjesachtig huwelijk en een koninklijke begrafenis. Jonathan Coe beschrijft vijfenzeventig jaar vol sociale veranderingen, van de nostalgie van vlak na de oorlog tot James Bond en het coronavirus.
Dola de Jong
De dag dat Mirjam van Hengel een column las waarin Dola de Jong had geschreven dat ze een nieuw leven begon en dat de hele vroegere mikmak haar geen laars meer kon schelen, wist ze: daar wil ik meer van weten. Ze begon een zoektocht die leidde langs Dola’s vrijzinnige Amsterdamse jaren, de vlucht voor Hitler naar Tanger en haar broze eenzaamheid in de straten van New York. Er ontvouwde zich een leven van onverwoestbare energie en diep verdriet: het verhaal van een vrouw die wilde schrijven, met een aantal boeken groot succes had, maar het boek dat ze écht wilde maken nooit voltooide.