De Fundatie noemt de kunstenaar “één van de belangrijkste chroniqueurs in de kunsten van vervolging en verdrijving”. Nussbaum werd op 39-jarige leeftijd vermoord in Auschwitz. In het oeuvre dat hij naliet, ontwikkelen de idyllische scènes uit zijn beginperiode zich tot voorstellingen waar dreiging en verdriet de boventoon voeren, gemaakt tijdens zijn ballingschap in Frankrijk en België. De kunstenaar zei ooit:
“Auch wenn ich untergehe, lasst meine Bilder nicht sterben, zeigt sie den Menschen.”
Overeenkomstig deze wens is zijn artistieke nalatenschap nog altijd zichtbaar en toegankelijk: het wordt permanent getoond in het naar hem genoemde –door Daniel Libeskind ontworpen en in 1998 geopende – museum in zijn geboorteplaats Osnabrück.
Ballingschap
Geboren in een Joodse fabrikantenfamilie kreeg Nussbaum de kans om zich te ontwikkelen als schilder. Stilistisch oriënteerde hij zich in eerste instantie op het werk van Vincent van Gogh. Later werd hij schatplichtig aan Giorgio de Chirico, Henri Rousseau en Carl Hofer. Via reizen naar Rome en Parijs vestigde hij zich in Oostende en later in Brussel. Daar werd Nussbaum in 1940 gearresteerd door de Belgische autoriteiten vanwege zijn Duitse staatsburgerschap en geïnterneerd in Zuid-Frankrijk. Hij wist te ontsnappen en dook onder in het door de Duitsers bezette Brussel. Vlak voor de bevrijding werd hij opgepakt en vervolgens in Auschwitz vermoord.
De tentoonstelling ‘Felix Nussbaum – Kunstenaar in ballingschap’ valt samen met het leggen van de eerste stolpersteine in Zwolle, op 6 april 2014. Stopersteine (struikelstenen) zijn een idee van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. De stenen worden voor de deuren gelegd van burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden weggevoerd. In Duitsland zijn inmiddels al duizenden van deze stenen geplaatst en ook in landen als Oostenrijk, Hongarije en Tsjechië zijn ze inmiddels te vinden. In Nederland liggen ook veel struikelstenen.
