De getoonde miniatuur (geschilderde voorstelling) maakt deel uit van een royaal versierd handschrift dat meer dan zestig grote miniaturen bevat door de zogenaamde Meester van de Parijse Entries en andere kunstenaars uit het Parijs van de beginjaren van de zestiende eeuw.
Dit ‘Jubileums-prentenboek’ werd in 1923 uitgegeven ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina.
In 1598 vertrok Olivier van Noort met vier schepen op een reis die tot doel had de westelijke route naar Azië te vinden. Drie jaar later keerde hij terug, met nog maar een schip en een fractie van de oorspronkelijke bemanning. Maar hij was wel de eerste Nederlander die een reis rond de wereld volbracht. De eerste editie van zijn
Mijnheer Prikkebeen wordt algemeen beschouwd als het eerste Nederlandse stripverhaal. Het is een bewerking van een verhaal van de Zwitserse auteur Rodolphe Töpffer (1799-1846), Histoire de Monsieur Cryptogame. Prikkebeen probeert zijn tirannieke zuster Ursula te ontvluchten, maar loopt haar steeds weer tegen het lijf. Als hij schipbreuk lijdt en door een walvis wordt opgeslokt, ontmoet hij Pieternel, met wie hij
Deze zogenaamde ‘tweelingband’ bestaat uit twee ruggen, die één plat gemeen hebben. Dit technische hoogstandje, in combinatie met een zeer uitvoerige decoratie, maken van dit bandje een zeer opmerkelijk stuk. De stempeling is uitgevoerd in zilver dat in de loop der tijd zwart geoxideerd is en bestaat uit diverse ornamenten, vogels en bloemen. Centraal op de platten staan de figuren
Expositie Topstukken KB Dit handschrift werd in het begin van de zestiende eeuw geschreven in West-Vlaanderen. Het bevat een bewerking van de Excellente cronike van Vlaenderen van Anthonis de Roovere (ca. 1430-1482). Het boek beschrijft de periode vanaf 621 en is uitgebreid tot met het jaar 1494. De afbeelding toont Ydonea, de dochter van de zevende-eeuwse Frankische koning Clotharius I.
Deze penseeltekening van een landschap met drie reizigers werd door E. de Man gemaakt in het album amicorum (vriendenboek) van Jacoba Cornelia Bolten. Het is geen gebonden boekje, maar een verzameling losse bijdragen. Anders dan in de achttiende eeuw was het negentiende-eeuwse album in de eerste plaats een vrouwenzaak. Doorgaans zijn het kleine doosjes in boekvorm waarin op losse blaadjes
Buiten! Waar de vogels fluiten is een zogenaamd fabrieksprentenboek: een goedkoop geproduceerd, in enorme oplage op de markt gebracht prentenboek, waarin doorgaans geen uitgever, drukker of illustrator vermeld staat. De achterkant is vaak bedrukt met reclame.
Joan Raye van Breukelerwaert Eerste kwart 19de eeuw Joan Raye van Breukelerwaert (1737-1823) werd in Suriname geboren als zoon van de gouverneur-generaal van de kolonie. Op jonge leeftijd werd hij naar Nederland gestuurd. Na een studie rechten in Leiden vertrok hij in 1764 naar Constantinopel om daar als diplomaat te gaan werken bij de Ambassade van de Verheven Porte, de
Jan Huyghen van Linschoten uit Enkhuizen neemt in 1583 dienst bij de Portugese vloot en verblijft tot 1589 te Goa in Voor-Indie, het huidige India. Na terugkeer werkt hij zijn aantekeningen uit tot een aantal rijk geïllustreerde boeken, waaronder ‘Reys-gheschrift vande navigatien der Portugaloysers in Orienten’ (1595) en de – in de Expositie Topstukken getoonde – ‘Itinerario, voyage ofte schipvaert’.
Deze miniatuur uit het getijdenboek van Simon de Varie toont de heilige Christoffel die het Christuskind over de rivier draagt. Volgens de legende was Christoffel een reus die Christus diende door mensen een gevaarlijke rivier over te dragen. Op een dag kwam er een kind dat Christoffel vroeg hem naar de overkant te brengen. Toen de heilige hem naar de
Expositie Topstukken KB Het Admirandorum quadruplex spectaculum (viervoudig schouwspel van wonderen) is een verzameling van 71 gravures van de Nijmeegse kunstenaar Johannes van Call (1656-1722). In vier onderdelen trekken de belangrijkste plaatsen aan de Rijn en Het Loo, Honselaarsdijk, Den Haag en Amsterdam voorbij. De gravures zijn uitgegeven door Petrus Schenk (1660-1713), een Duitse graveur die zich in 1684 in
Het hier getoonde boek is een ‘Biblia Pauperum’, een armenbijbel. Deze naam is weliswaar oud, maar onjuist. Armen in de Middeleeuwen konden niet lezen en hadden geen boeken. Begrijpelijk is de naam wel, omdat door het grote aantal illustraties ook ongeletterden het verhaal konden volgen. En ongeletterden waren arm.
Expositie Topstukken KB De non Beatrijs wordt verliefd op een mooie jongeman en verlaat haar klooster. Zeven jaar duurt haar geluk. Ze wordt door haar geliefde in de steek gelaten en leeft zeven jaren in bittere armoede. Daarna besluit ze terug te keren naar het klooster in de hoop daar weer in genade te worden aangenomen. Tot haar verwondering heeft
Expositie Topstukken KB De Koninklijke Bibliotheek beheert een grote verzameling brieven van en aan Abraham Ortelius (1527-1598), maker van de wereldatlas Theatrum orbis terrarum uit 1570. Deze brieven laten zien hoe Ortelius informatie verzamelt voor zijn kaarten. Geleerde vrienden uit heel Europa lichten hem in over de ligging van landstreken en rivieren en de historische namen van plaatsen. Deze brief
Expositie Topstukken KB De Fransman Daniel Knoderer is een bandkunstenaar die bewust de grenzen van het vak opzoekt. Hij beperkt zich niet tot de traditionele materialen of de veelal rechthoekige vorm van het boek. Knoderer stoort zich ook niet aan het inzicht dat de band, als een product van toegepaste kunst, het hanteren en lezen niet al te moeilijk moet
Expositie Topstukken KB In de zestiende eeuw worden voor het eerst verzamelingen kaarten, stadsgezichten en historieprenten tot een geheel gebundeld. De aanduiding ‘atlas’ krijgt dit soort verzamelingen pas in de zeventiende eeuw. Deze Atlas Van der Hagen is samengesteld door een verzamelaar.
Dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie niet alleen expedities naar de Oriënt uitrust om er iets te halen, maar ook wel eens probeert er iets bruikbaars te brengen bewijst dit boekje. Het is een onderwijsmethode in de christelijke leer uit gereformeerd perspectief. Uitzonderlijk is dat het op Ceylon in ’s compagnies ‘gewoone drukkery’ is gedrukt in het Singalees. Echt succesvol zijn
Hoewel er al eerder boeken voor kinderen zijn geschreven, geldt Kleine gedigten voor kinderen van Hieronymus van Alphen uit 1778 als het eerste echte kinderboek. In de gedichtjes staat de belevingswereld van het kind namelijk centraal, en dat is nieuw. De gedichten van Van Alphen zijn onmiddellijk een groot succes. De ene na de andere druk verschijnt en ook de
Expositie Topstukken KB Het werk Nederlandsche vogelen verschijnt in vijf delen tussen 1770 en 1829. Het boek behandelt 250 inheemse vogelsoorten, die uitgebreid beschreven en op fraaie wijze afgebeeld zijn. Cornelis Nozeman schreef de teksten in het eerste deel en de afbeeldingen zijn van Christiaan Sepp, de beroemde natuurtekenaar. Latere delen zijn door anderen gemaakt: het vijfde deel verschijnt dan
Expositie Topstukken KB Met steun van de Vereniging Vrienden kon de KB in 2013 een mooie atlas verwerven: een exemplaar van de Nederlandse editie van het Theatrum Orbis Terrarum van Abraham Ortelius uit 1571. Dit werk wordt beschouwd als de eerste moderne atlas, dat wil zeggen een boek dat in een bepaalde oplage bij een uitgever verscheen en kaarten bevat,
