Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 19 | Signalementen week 21 >>>

Selectie week 30

1302 – Het jaar van de mythe
Het volledige verhaal van de Guldensporenslag
De Slag bij Kortrijk van 11 juli 1302 is een mythe in België en Vlaanderen. Die dag gebeurt dan ook het ondenkbare: een geïmproviseerde strijdmacht van Vlamingen, een voetleger vooral, verslaat het ridderleger te paard van de Franse koning Filips de Schone. Het is een kantelmoment in de geschiedenis van West-Europa. Een beslissende etappe zelfs in de ontwikkeling van de ‘westerse beschaving’, die zegt: alle mensen, hoe nederig ook, hebben recht op respect, inspraak en medezeggenschap.
Bekijk boek

De adel en de nazi’s
De collaboratie van Wilhelm II, de familie Hohenzollern en de Duitse adel
Na de Tweede Wereldoorlog raakte de Duitse keizersfamilie Hohenzollern al hun landerijen, kastelen en kunst kwijt. Met rechtszaken, intimidatie en manipulatie proberen zij tot op de dag van vandaag hun verloren eigendommen terug te krijgen. Alles draait om de vraag: waren de Hohenzollerns goed of fout tijdens de Tweede Wereldoorlog? Hebben zij Hitler aan de macht geholpen en collaboreerden zij met de nazi’s?
Fragment: De Hohenzollern in het Derde Rijk (1934-1945)
Bespreking: De collaboratie van de Duitse keizerlijke familie
Bekijk boek

De beul was dood
De lotgevallen van een verzetsman en zijn echtgenote
19 januari 1944. Het is nog vroeg in de ochtend als de Sicherheitspolizei op de deur van de woning van de Ekerse familie Boyart bonkt: ‘Aufmachen!’ Vijf nazi’s sleuren Gerard Boyart en de bij hen ondergedoken onderpastoor van Putte Vincent Mercier naar buiten. Gerards echtgenote Maria Van Lommel volgt. ‘Wees maar braaf, mama gaat even een boodschap doen,’ probeert ze haar dochter van vijf te troosten. ‘De beul was dood’ is het kampenboek van twee jonge verzetsmensen. Foltering, dwangarbeid, honger, stank, barre kou, allesverterende schuldgevoelens tegenover hun kinderen, een terdoodveroordeling, twee ontsnappingen: ze overleven dankzij hun moed en een flinke dosis geluk.
Bekijk boek

De hele misjpoge
Een familiekroniek
Met op de achtergrond de bewogen geschiedenis van Nederland volgt schrijfster Juliette Goudeket drie eeuwen het lief en leed van één familie. Ze duikt in de avonturen van de Rooie Rabbi die tijdens de Gouden Eeuw door de stad zwerft en die van een rijke achttiende-eeuwse koopman. Het gaat over een moord op kerstavond, een voddenman, een molen die onder verdachte omstandigheden afbrandt, twee paar tweelingen en hun avonturen, maar ook nicht Jet, die de boot naar Amerika neemt en daar een bekende Hollywood-actrice wordt en over het socialisme en ‘Goudal’, de succesvolle radiowinkels van Nico en zijn broers.
Bekijk boek

De houten eeuw van Amsterdam
Wonen, werken en bouwen in de middeleeuwse stad 1275-1578
In 2025 vieren we het 750-jarig bestaan van Amsterdam. In die lange periode is de stad voortdurend uitgebreid en veranderd. De wederopbouw na de laatste grote stadsbrand van 1452 is waarschijnlijk het meest bepalend geweest voor hoe de binnenstad er tegenwoordig uitziet. De keuzes uit de Middeleeuwen vormen de basis van Amsterdams huidige gebouwde erfgoed. Maar anders dan over de zeventiende eeuw en later is er over het vroege Amsterdam veel minder bekend en onderzocht.
Bekijk boek

De koninkrijken van Midden-Europa
Een nieuwe geschiedenis van de rijken in het hart van Europa
Sinds de Romeinse tijd waren de landen in het hart van het Europese continent het doelwit van invasies en in de Middeleeuwen werden verschillende Midden-Europese volken weggezet als vijanden. Later zouden de Turken, Zweden, Russen en Sovjets voor verdeeldheid zorgen en hun eigen stempel op de regio drukken. Maar concurrentie tussen de centrale koninkrijken van Europa leverde ook culturele hoogtepunten op.
Bekijk boek

De magie van genezing
Radicale therapieën uit de geschiedenis van de psychiaterie
Een avontuurlijke en schokkende reis door de geschiedenis van de psychiatrie. Over de – soms gruwelijke – experimenten die de afgelopen twee eeuwen op mensen in psychische nood zijn uitgeprobeerd.
Bekijk boek

De Reynaert
Leven met een middeleeuws meesterwerk
Van den vos Reynaerde geldt als het meesterwerk van de Nederlandse middeleeuwse letterkunde, en misschien wel van de hele Nederlandse literatuur. Maar wat is toch het geheim van deze klassieker, die in elke tijd ook als een moderne roman leest, en zoveel heeft betekend voor zovelen?
Bekijk boek

De transformatie van de aarde
Een nieuwe wereldgeschiedenis
De opwarming van de aarde is een van de grootste gevaren waar wij op dit moment mee worden geconfronteerd. In een gewaagd onderzoek dat eeuwen en continenten overspant stelt Peter Frankopan vast dat de natuur altijd een fundamentele rol heeft gespeeld bij het verloop van de geschiedenis.
Van de val van de Moche-beschaving in Zuid-Amerika die werd veroorzaakt door de opwarming van zeewater – ook bekend als El Niño – tot vulkaanuitbarstingen in IJsland die Egypte troffen en hielpen het Ottomaanse Rijk op de knieën te krijgen; keer op keer laat Frankopan zien dat wanneer er niet duurzaam werd gehandeld, een catastrofe volgde.
Fragment: Klimaatverandering bedreigde leven op aarde meer dan eens
Bekijk boek

Dostojevski
Zweigs inzichten over Dostojevski zijn gebaseerd op intensieve studie van Dostojevski’s biografie en geschriften, een preoccupatie die voor Stefan Zweig al voor de Eerste Wereldoorlog begon, in een tijd waarin Dostojevski’s boeken in heel West-Europa op grote schaal werden gepubliceerd en besproken.
Bekijk boek

Over Indië
Herinneringen aan Indonesië in de koloniale tijd
Veel Nederlanders hebben een persoonlijke band met Indonesië. Maar paradoxaal genoeg lijken de herinneringen aan het verleden dat Indonesië en Nederland delen in relatief korte tijd uit het collectieve geheugen te zijn gewist. Tegelijkertijd is er een nieuwe nieuwsgierigheid naar de kolonie Nederlands-Indië ontstaan en houdt het gedeelde verleden de gemoederen in beide landen bij tijd en wijle flink bezig. Maar de geschiedenis leeft ook letterlijk, althans nog even.
Bekijk boek

Poetins dochter
Een actuele thriller over Vladimir Poetins dochter. Philip Prinsen, voormalig veiligheidsexpert bij de Europese Unie, vermoedt dat zijn verongelukte vrouw is vermoord. Het ziet ernaar uit dat haar dood te maken heeft met zijn eigen verleden en zijn relatie met de Russische oligarch Igor Soeslov, een vertrouweling van Vladimir Poetin. Op zoek naar de mogelijke moordenaar van zijn vrouw ontmoet hij Jenny van Dalen, een jonge vrouw die haar familie verloor bij de ramp met de MH17. Hun zoektocht leidt hen van Londen naar een landgoed in Friesland en vandaar naar Istanbul.
Bekijk boek