Groeten uit Paramaribo
In de negentiende eeuw was het maken van fotoโs een kostbare zaak. Alleen mensen met een goedgevulde beurs konden het zich veroorloven zich te laten fotograferen. Dit had tot gevolg dat de fotoโs die we uit die periode hebben, natuurlijk een vertekend beeld geven van de werkelijkheid. Ansichtkaarten vormden aan het eind van die eeuw een goedkopere manier om beelden uit Suriname de wereld in te sturen. In zekere zin zorgde de ansichtkaart ook voor een completer beeld van de Surinaamse samenleving en bevolking. Er kwam meer beeldmateriaal beschikbaar van inheemsen, marrons (de nazaten van gevluchte tot slaaf gemaakten), contractarbeiders, leprozen, bedienden, de arme stadsbevolking รฉn stadsgezichten. In die zin speelt de ansichtkaart een belangrijke rol in de beeldvorming van Suriname in het verleden.
Mijn eigen familie is een goed voorbeeld van de versmelting van etnische en culturele achtergronden in de Surinaamse samenleving. De grootvader van mijn opa, Hein Blom (1905-2000), leefde zelf in slavernij. Zijn moeder Pauline Lo A Jong had een creoolse moeder en een Chinese vader. De voormoeders van mijn oma, Wies Blom-Abercrombie (1908โ2003), leefden eveneens in slavernij, maar hun eigenaren en verwekkers waren Joden met namen als Soesmann en Asser Lyons. De naam Lyons leeft voort in mijn familie als de familienaam Ons (een verbastering van de naam Lyons), die enkele van mijn voormoeders kregen. Mijn oma draagt de naam Abercrombie van een Schotse familie die zich in de achttiende eeuw in Suriname vestigde. Wie een jeugdfoto van Wies bekijkt, zou kunnen denken dat zij een Hindoestaanse is. Mijn stamboom laat zien dat er ook โinheemsโ bloed door mijn aderen stroomt. Er zijn ook neven en nichten in de familie die een Javaanse oorsprong hebben. Mijn vader, Erich Haarnack (1936โ2018), werd geboren in Jakarta. Zijn vader was een kind van een Duitse soldaat, geboren in een dorpje in de buurt van Maagdenburg, en Karidja, geboren en getogen op Java. Mijn zussen heten Audrey, Archana, Nimmi en Renu, en mijn broer Surendra.
De tijd dat prentbriefkaarten uit Suriname voor een gulden op rommelmarkten werden aangeboden ligt helaas ver achter ons. Er is inmiddels een flink aantal verzamelaars, dat beurzen en veilingen afstruint op zoek naar oude ansichtkaarten. Voor mooie Surinaamse kaarten, vooral degene die zeldzaam zijn en waar een mooie postzegel op is geplakt, worden soms forse bedragen betaald.
Studioportretten
Sinds het midden van de negentiende eeuw kwamen rondreizende fotografen naar Suriname. Een belangrijk deel daarvan kwam uit de Engelse koloniรซn. Thompson kwam in 1846 uit Demerara, en Riker kwam uit New York. Andere reizende fotografen die Suriname bezochten waren bijvoorbeeld Norton Bros. & Co. Snel daarna volgden fotografen uit Suriname zelf.
S. del Castilho opende zijn atelier in 1867. G.G.T. Rustwijk had in 1901 een โStads Photografisch Atelierโ in Paramaribo. Augusta en Anna Curiel hadden hun atelier in de Domineestraat. Van veel van hun fotoโs werden prentbriefkaarten gemaakt. Ook de firma Bromet & Co. bracht ansichtkaarten op de markt met โTypen van Inlanders, Indianen en Bosnegersโ. Julius Muller begon als amateurfotograaf en was ook leverancier voor briefkaarten. De grootste producenten van ansichtkaarten waren Kersten & Co. en de fotograaf Eugen Klein.
Een van de belangrijkste diensten die zij aanboden was portretfotografie. Hoewel het maken van een fotoportret duur was en alleen redelijk welgestelden zich dit konden veroorloven, was de vraag in Suriname groot.
Volg ons: