Dark
Light

Voltaire wilde duivel op sterfbed niet schofferen

Historische laatste woorden
Auteur:
2 minuten leestijd
Voltaire
Voltaire

Een beetje historisch figuur zorgt dat hij een paar mooie laatste woorden klaar heeft liggen. En wie geen laatste woorden heeft loopt kans dat hem of haar er toch een paar worden toegedicht. In de mond van een overledene is het nu eenmaal makkelijk woorden leggen…

Moord op Willem van Oranje
Moord op Willem van Oranje

Of Vader des Vaderlands Willem van Oranje kort nadat hij werd neergeschoten door Balthasar Gerards nog tijd had om er een paar laatste woorden uit te persen, valt bijvoorbeeld te betwijfelen. Recent onderzoek toonde nog aan dat hij op slag dood moet zijn geweest. Toch staan in de geschiedenisboeken laatste woorden van Willem (bijgenaamd de Zwijger) opgetekend:

“Mijn God, heb medelijden met mijn ziel. Mijn God, heb medelijden met dit arme volk.”

De Duitse denker Karl Marx moest niets van ‘laatste woorden’ hebben. Toen zijn huishoudster hem op zijn sterfbed vroeg naar een paar laatste woorden, antwoordde de grondlegger van het communisme:

“Ga weg! Laatste woorden zijn voor idioten die nog niet genoeg gezegd hebben!”

Of de denker dit werkelijk gezegd heeft is natuurlijk niet meer na te gaan.

Ook een andere bekende denker, Voltaire, ging de geschiedenisboeken in met een paar opmerkelijke ‘laatste woorden’. Volgens de overlevering werd de Franse filosoof kort voor zijn dood bezocht door een priester. Toen die hem vroeg de duivel af te zweren zou Voltaire gezegd hebben:

‘Dit is niet het moment om vijanden te maken!”

Vanwege zijn kritiek op de kerk mocht Voltaire overigens niet in kerkelijke grond begraven worden.

Andere opvallende laatste woorden

Elektrische stoel - Foto: CC
Elektrische stoel – Foto: CC

Nancy Astor, het eerste vrouwelijke parlementslid van Engeland (1964), zegt als ze op haar sterfbed wakker wordt en haar familie aan haar bed ziet staan:

“Ben ik stervende, of is dit mijn verjaardag?”


De Amerikaanse misdadiger George Appel (1928), kort voordat hij wordt geëxecuteerd met de elektrische stoel:

“Wel, heren, jullie gaan straks een gebakken appel zien.”


De schotse schrijver James Matthew Barrie, onder meer bekend van Peter Pan, zegt kort voor zijn overlijden in 1937:

“Ik kan niet slapen.”


Marie Antoinette werd op 37-jarige leeftijd onthoofd in op het Place de la Concorde in Parijs (1793). Op het schavot stapt ze per ongeluk op de voet van de beul. De voormalige koningin van Frankrijk zegt dan:

“Mijnheer, ik vraag u om vergeving, ik deed het niet expres.”


Ook de (vermeende) laatste woorden van de Ierse schrijver en dichter Oscar Wilde (1900) zijn bijzonder:

“Mijn behangpapier en ik vechten een duel tot de dood. Een van ons moet gaan.”


Peter de Grote liet zijn nabestaanden in grote verwarring achter toen hij in coma raakte nadat hij de volgende woorden had geschreven.

Ik laat alles na aan…

De tsaar overleed enkele dagen later.

Oprichter (2008) en algemeen beheerder Historiek. Wil via de site historische achtergronden toegankelijk maken voor een breed publiek. Dit onder het motto: "Omdat we ook van gisteren zijn".

Gerelateerde rubrieken:

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Ruim 50.000 geschiedenisliefhebbers ontvangen wekelijks onze gratis nieuwsbrief.

Meld u ook aan

×