De Vasa (1628) – Het Zweedse oorlogsschip dat de zee nooit bereikte
Op 24 april 1961 werd het Zweedse oorlogsschip Vasa, dat in 1628 tijdens zijn eerste vaart zonk, na 333 jaar weer boven water gehaald. Het vrijwel intacte wrak geldt sindsdien als een van de best bewaarde oorlogsschepen uit de zeventiende eeuw.…
De lachwekkende ontdekking van Humphry Davy
Eind achttiende eeuw ontdekte de Britse scheikundige Humphry Davy dat de menselijke hersenen op een bijzondere manier op lachgas (distikstofmonoxide) reageren. Een nuttige ontdekking voor de geneeskunde. Davy populariseerde daarnaast echter ook het recreatieve gebruik van het gas.…
De koning die op dieet moest
Koningen moesten vroeger hun troepen kunnen aanvoeren in de strijd, maar voor Sancho I van León was dat een groot probleem. Hij kon door zijn lichaamsomvang eenvoudigweg niet aan gevechten deelnemen. Al spoedig kreeg de koning een spotnaam: Sancho El Gordo, ofwel Sancho de Vette.…
Nieuwe geschiedenisboeken – week 17 (2025)
Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips.…
Albanië oefende onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op Lord Byron
Het landschap van Albanië kenmerkt zich door een afwisseling van afgegraasde heuvels en vlakten, verborgen dalen en verspreidde dorpjes. Dit ruige en geïsoleerde land, dat eens op de grens van Oriënt en Occident lag, oefende…
‘Noorse Hitler’ zag zichzelf als redder van het vaderland
Vidkun Quisling werd na de oorlog ter dood veroordeeld vanwege collaboratie met nazi-Duitsland. Tot zijn executie bleef hij volhouden dat hij handelde uit vaderlandsliefde.…
Onbesuisde Willem III kon opmars parlementaire democratie niet tegenhouden
Willem III, koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg en hertog van Limburg steekt bij zijn grootvader Willem I, zijn vader Willem II en zijn dochter Wilhelmina af als de minst gunstige monarch in dit rijtje.…
Populaire ‘Jan’ is in uitdrukkingen vaak de pineut
De naam Jan is van oudsher een van de meest voorkomende voornamen in Nederland. Tussen ongeveer 1870 en 1947 kreeg bijna 7,5 procent van de pasgeborenen deze naam. Niet zo verwonderlijk dus dat deze naam…
Groningen heeft een geheel eigen oorlogsverhaal
Op 16 april 1945 werd Groningen bevrijd door Canadese troepen, na drie dagen van zware gevechten in de stad. Ter gelegenheid van tachtig jaar bevrijding is in de Groningse Akerk de komende maanden een grote…
Bevrijding van Nederland was ‘bijzaak’ voor geallieerden
De bevrijding van Nederland in 1944-1945 was geen zelfstandig doel van de geallieerden, maar volgde uit bredere militaire strategieën gericht op de nederlaag van nazi-Duitsland. De strijd verliep gefaseerd en ging gepaard met zware offers…
Waarom eeuwenoude taalregels soms niet ingeburgerd raken
Hoe ontstaan taalregels – en waarom lukt het soms niet om ze in te burgeren? Taalkundige Eline Lismont onderzocht de moeizame weg van grammatica en spelling naar het dagelijks taalgebruik.…
Kindermeisje hield hoofd koel en voorkwam ontdekking van drukpers en onderduikers
In het najaar van 1944 viel de bezetter een woning binnen aan de Amsterdamse Herengracht. Terwijl drie Duitse soldaten aan de keukentafel plaatsnamen, wist kindermeisje Adri Lugt het hoofd koel te houden.…
Toen & Nu
